Cirkelstad Zuid-Holland. Paris Proof bouwen: Het is al gedaan dus het kan

Cirkelstad Zuid-Holland, 10 november 2025 op de Klimaattop GO

Tijdens deze sessie bij de klimaattop GO gaven Haskoning, BAM en ABN AMRO via drie mooie projecten inzicht in waarom Paris Proof bouwen belangrijk is en hoe zij deze Paris Proof ambities vasthouden. Voor een publiek van 70 deelnemers startte we met het mijnbouwgebouw van Haskoning, vervolgens presenteerde BAM de duurzame herontwikkeling van het Homebase gebouw van ABN AMRO en sloten we af met de Paris proof doorrekening van de eerste opzet van de gebiedsontwikkeling in Rotterdam Zuid. De rode draad: Paris Proof bereik je met een integrale aanpak, transparantie en lef door keuzes te maken die verder gaan dan esthetiek of korte termijn rendement.

Wat is Paris Proof en waarom is het urgent?

Leontien de Waal (ABN Amro) liet de urgentie zien aan de hand van het wereldwijde CO2-budget dat nog beschikbaar is om binnen de 1,5 graden opwarming te blijven, of 1,7 wat inmiddels helaas realistischer is. Paris Proof bouwen heeft uitgangspunten voor hoeveel kWh/m2 het energiegebruik mag zijn in het gebouw en hoeveel CO2-uitstoot er maximaal voor het materiaal voor renovatie en nieuwbouw beschikbaar is.

Het betreft dus operationeel energieverbruik en embodied carbon, oftewel de CO₂-uitstoot die vrijkomt bij productie en verwerking van bouwmaterialen. “Beiden is belangrijk,” aldus Leontien. De ambitie die ABN Amro en Haskoning nastreven is helder: gebouwen die voldoen aan de Paris Proof-norm.

1: Mijnbouwgebouw – van commitment naar certificering

Het Mijnbouwgebouw is een oud monument en eigendom van Haskoning. Haskoning had al het Paris Proof commitment getekend, dus ook voor dit gebouw gold: Paris Proof! Martine Verhoeven, Haskoning laat trots zien met welke maatregelen dat gelukt is: Er liggen 600 zonnepanelen op het dak en het ontwerp is geoptimaliseerd voor energie-efficiëntie met dubbel glas, warmtepompen, slimme isolatie en vraag gestuurde verlichting, koeling, ventilatie en verwarming. Voor de WEII certificering moet het gebouw één jaar gemonitord worden of deze binnen de Paris Proof (energie)norm blijft. In 2026 hopen we aan te kunnen tonen dat het Mijnbouwgebouw echt Paris Proof is. De les: “Begin met een duidelijke ambitie en werk stap voor stap naar certificering. Ga voor maximaal Paris Proof, en dat begint bij het ontwerp”.

2: Homebase  – circulaire herontwikkeling hoofdkantoor ABN Amro

Baris Can Düzgün van BAM laat zien hoe bij de herontwikkeling van Homebase het hoofdkantoor van ABN Amro het ontwerp en uitvoering is gecommitteerd op Paris Proof Energie daarnaast werd er zoveel mogelijk materiaal circulair en biobased toegepast om de materiaal impact te minimaliseren. De draagconstructie van het pand wordt behouden; daarnaast wordt er uitgebouwd, opgetopt, hergebruikt waar mogelijk. Direct bij het ontwerpproces werd verkend waar de bestaande materialen een nieuwe plek konden krijgen. De CO₂-impact van het materiaal werd geminimaliseerd doordat de draagconstructie uit lichte elementen bestaat en in houtbouw en biobased materialen uitgevoerd. Door scherp te kijken naar het eindgebruik in relatie tot energiegebruik werd er gekozen om niet in elke pantry een Quooker te plaatsen. “Hierover is het gesprek gevoerd, is dit echt nodig? Want je doet het samen,” zei Baris. Tip: overweeg bij hergebruik altijd de totale impact (multidisciplinair). Waarin energieprestatie, duurzame opwekking en de milieu impact van materialen op elkaar zijn afgestemd.

 3: Gemeente Rotterdam – Paris proof parametrisch ontwerpen

Sven van Aspert (Haskoning) presenteerde hoe parametrisch ontwerpen helpt, om op basis van wel 2000 doorgerekende varianten, uit te komen bij de meest Paris Proof uitwerking voor deze gebiedsontwikkeling met hoogbouw. Eén van de parameters was glas: wat blijkt 30% van de energievraag hangt af van de zonbelaste gevels. Om de energie vraag te minimaliseren zijn passief bouwen strategieën ingezet van triple glas en dikke isolatie. De uitkomst voor het warmte systeem is een hybride systeem met WKO en stadsverwarming. “WEII was niet haalbaar door omliggende gebouwen die zon blokkeren,” gaf Sven aan. De focus ligt op houtbouw met CLT, maar beton blijft in sommige gevallen nodig. Biobased isolatiematerialen zoals cellulose en houtvezel helpen de materiaalgebonden uitstoot te verlagen.

Financiële en technische uitdagingen

Tijdens de plenaire sessie kwamen er vragen over kosten, onderhoud en haalbaarheid. Baris benadrukte: “We denken dat we alles kunnen bouwen en ontwerpen. Maar als we echt duurzaam willen, dan kunnen sommige dingen gewoon echt niet meer.” Martine voegde toe dat de Total Cost of Ownership (TCO) aantrekkelijker wordt als je verder kijkt dan de initiële investering. Haskoning en DGBC onderzoeken hoe huurprijzen van kantoren afgestemd kunnen worden op Paris Proof prestaties.

Lessons learned en oproep tot actie

De sessie maakte duidelijk dat Paris Proof bouwen geen kwestie is van alleen techniek of beleid. Het vraagt om samenwerking, transparantie en het durven stellen van eisen.

De lessons learned:

• Begin met een duidelijke ambitie en toets die aan realistische prestaties.
  Betrek alle ketenpartners vanaf dag één.
  Maak keuzes zichtbaar en bespreekbaar, ook als ze pijn doen.
  Gebiedsontwikkeling: wees reëel in je vraag als opdrachtgever voor hoogbouw. Als Paris Proof leidend is, kan de bebouwing net iets minder hoog.
  Neem Paris Proof als randvoorwaarde op voor het ontwerpen van gebouwen om zo creatief binnen de kaders te ontwerpen.
  Gebruik tools zoals Circular Real Estate Scorecard (CRES) om financiering en risico’s inzichtelijk te maken.

Wil je ook aan de slag met jouw casus of project? Sandra Nap van Cirkelstad Zuid-Holland denkt graag mee. Mail je vraag of idee naar zuidholland@cirkelstad.nl. En ben je nog geen partner? Sluit je aan en woon gratis de volgende bijeenkomst bij.