Het Nieuwe Normaal

Een nieuwe, gedragen standaard met ambitieuze, haalbare prestaties op circulair bouwen.

Met Het Nieuwe Normaal (HNN) maken we werk van één taal voor circulair bouwen. Essentieel voor opdrachtgevende en opdrachtnemende partijen als we weten wat we willen uitvragen, hoe we dat doen en wat we dan opleveren.

HNN helpt je op verschillende manieren de circulaire ambitie van je project of je organisatie te concretiseren. Het kan dienen als basis voor je op te stellen visie, of juist handvatten bieden om als projectleider circulariteit te borgen in projecten. Zo geven we de standaard aan voor wat er al haalbaar is, terwijl je daar zelf wellicht nog niet van bewust bent.

Op 7 december 2023 lanceren we Het Nieuwe Normaal 1.0 tijdens de conferentie Circulair Bouwen aan Morgen. Kom jij ook?

IK WIL MIJN PROJECT LATEN EVALUEREN

Zeker weten dat jouw project klaar is voor evaluatie? Check het hier.

Handige bronnen

Leidraden en manifest

Op zoek naar achtergrondinformatie?
Of wil je je vast voorinschrijven voor de ondertekening van het manifest?

Je vind ’t op de website van Het Nieuwe Normaal.

Aan de slag

Zelf met HNN de slag? Dat kan op 3 manieren:

1. Gebruik HNN-thema’s om ambities te bepalen.

2. Vraag prestaties uit in projecten op basis van de HNN-indicatoren.

3. Lever je projecten aan voor evaluatie.

Introductievideo: Het Nieuwe Normaal in 10 minuten (0.5)


Tijdlijn

We werken toe naar het ondertekenen van het convenant eind 2023. Om daar te komen publiceren we vast een aantal tussentijdse versies, zo kan iedereen die wil er vast mee aan de slag.

Het Nieuwe Normaal 0.3

April 2022

Het Nieuwe Normaal 0.4

December 2022

Het Nieuwe Normaal 0.5

Januari 2023 | Werkconferentie

Het Nieuwe Normaal 0.6

Juni 2023

Veelgestelde vragen

Waarom zou ik mijn project laten evalueren?

Met HNN maken we werk van één taal voor circulair bouwen. Dat is belangrijk voor de opdrachtnemende en opdrachtgevende partijen. Om tot die taal te komen, nemen we continue projectevaluaties af. Zo komen we vanuit de praktijk tot een raamwerk dat operationeel uitvoerbaar blijft en is gebaseerd op bestaande kennis en tools.

De evaluatie helpt jou spiegelen waar je staat op het gebied van circulariteit. Je komt erachter wat je wel hebt meegenomen, wat je nog meer zou kunnen doen en je krijgt van de evaluator mee hoe je dat bij je volgende project zou kunnen integreren. Onze kracht zit ‘m in het verbinden van partijen uit de gehele keten en het uitwisselen van kennis tussen de verschillende initiatieven.

Met het deelnemen aan projectevaluaties help je jouw organisatie bepalen wat er bij volgende projecten wel of niet meegenomen kan worden – of moet gaan worden – om te voldoen aan jullie eigen circulariteitsdoelstellingen. De waarde van een projectevaluatie zit in het weten waar je concreet verbeterslagen kunt maken. Zodat je ook gericht op zoek kan gaan naar partijen om je daarbij te helpen.

Met het deelnemen aan de projectevaluaties help je ook de bouwsector ontwikkelen. Alle projectevaluaties tezamen bepalen namelijk welke indicatoren daadwerkelijk in het raamwerk komen én met welk prestatieniveau.

Meld je project hier aan!

Hoe kom ik in aanmerking voor een gratis evaluatie?
  • Partners van Cirkelstad en de City Deal Circulair en Conceptueel Bouwen krijgen jaarlijks een gratis evaluatie. Bekijk hier wat een partnerschap je nog meer kan bieden of neem vrijblijvend contact op met de spinner in jouw regio.
  • De gratis evaluatie kan uitgebreid worden met een leertraject: wat betekenen de inzichten voor mijn organisatie en bedrijfsvoering? Meerkosten daarvan worden in overleg bepaald en zijn volledig afhankelijk van de behoeften van jouw organisatie. Neem gerust contact op als je daar meer over wil weten.
  • Stel je je data ter beschikking voor 10 of meer projecten? Dan zoeken we daar een in-house oplossing voor.
  • Wist je dat je ook je projectevaluatie kan uitbesteden? Een HNN-bureau achterhaalt dan de data voor je. Hierbij kunnen de kosten variëren, afhankelijk van hoeveel data je zelf al beschikbaar hebt. Neem contact op bij interesse.
Hoe verloopt het proces?
  1. Controleer of je project voldoet aan de voorwaarden. Je gebruikt daarvoor de speciale checklist.
  2. Checklist gehaald? Vind je collega (de projectleider van het betreffende project) bereid om deel te nemen aan de evaluatie.
  3. Vervolgens meld je je project aan via het aanmeldformulier.
  4. Na ontvangst van het formulier zal Cirkelstad contact opnemen met je collega om:
    – de vragenlijst in te vullen (duur: circa 3 uur)
    – het online evaluatiemoment in te plannen
  5. Na afloop ontvang je het volledige gespreksverslag in PDF, met alle vragen en gevalideerde antwoorden.
Elk project is toch anders? Hoe werken die evaluaties nu precies?

In de projectevaluaties wordt bij verschillende projecten op uniforme wijze de mate van circulariteit gemeten. Tegelijkertijd zijn we ons ervan bewust dat ieder project een unieke uitgangssituatie en context heeft, en er bij het ene project soms meer mogelijk is dan bij het andere.

  • Bij nieuwbouw kunnen bijvoorbeeld de installaties volledig nieuw worden ontworpen, terwijl bij een circulaire renovatie slechts ten dele vervanging en verbetering kan worden gerealiseerd.
  • Ook kunnen budgetten bijvoorbeeld flink uiteenlopen door verschillende welstandeisen.

Doordat naast het invullen van deze audit ook ruimte is voor een persoonlijk gesprek, kunnen we dergelijke projectspecifieke omstandigheden meenemen in de interpretatie van het eindresultaat.

Het doel is immers niet om uiteenlopende projecten één op één te vergelijken: we willen voor ieder project juist kansen en barrières voor circulaire bouw in kaart brengen – en van elkaar leren.

Op welke indicatoren kan ik scoren?

Ons uitgangspunt: circulair bouwen bestaat niet uit 1 thema en is niet te scoren met 1 cijfer. Binnen de gebouwde omgeving maken we daarom onderscheid tussen de domeinen ‘Gebouw’, ‘Gebied’ en ‘Infra’. Het Nieuwe Normaal is geclusterd aan de hand van een aantal indicatoren, die verschillen per domein. Deze zijn verder beschreven in de leidraden

Zo werkt het:

De verschillende indicatoren krijgen een waarde (‘prestatie-eis’) als minimale ondergrens. De gehele bouwsector zal daaraan moeten gaan voldoen.

Op basis van beschikbare data, maken we hierin onderscheid tussen standaard, indicatie en begrip. Op al deze indicatoren moet je afzonderlijk scoren om aan te tonen dat je circulair bouwen hebt doorgevoerd op een project. Zie het als een ‘tienkamp’: je mag pas meedoen als je je op de afzonderlijke sporten hebt gekwalificeerd.

Per project kun je bekijken of op specifieke thema’s een hogere ambitie wenselijk is. Misschien vanuit de opdrachtgever – of als kans om je als opdrachtnemer te onderscheiden in de markt.

De indicatoren binnen de projectevaluatie bestaan uit 6 clusters:

1. Materialen

  • Circulair materiaal
  • Circulair ontwerp
  • Milieu-impact
  • Giftige materialen

2. Energie

  • Energievraag beperken
  • Gebruik duurzame energie
  • Uitwisseling en opslag van energie

3. Water

  • Watervraag beperken
  • Gebruik regen- en grijswater

4. Stikstof (nieuw)

5. Sociaal

  • Werkgelegenheid
  • SROI

6. Management

  • Proces
  • Financieel
  • Juridisch

Belangrijk om rekening mee te houden: je kan binnen een project niet op alle indicatoren hoog scoren. Kies dus 1 of 2 focus-indicatoren uit.

Wat is het verschil tussen de tussenversies en de standaard?

Het convenant ‘Circulair Bouwen: Het Nieuwe Normaal’ wordt in 2023 getekend door de partijen en iedereen die aan wil sluiten. Tot die tijd verschijnen meerdere tussenversies van HNN.

Deze tussenversies zijn bedoeld om in bredere kring bekendheid te creëren en te polsen of er voldoende draagvlak bestaat. Zie het als een ‘continue marktdialoog’, waarbij we continue toetsen wat in de markt behaald kan worden. Hierbij begeleiden we de dialoog tussen opdrachtgevende- en opdrachtnemende partijen. Zo kan het convenant in 2023 met vertrouwen getekend worden.

De verschillende tussenversies groeien met extra onderdelen die ingevuld zijn op basis van meer praktijkervaringen: de evaluaties. In 2020 verscheen versie 0.1; in 2021 versie 0.2 en in 2022 versie 0.3.

Op basis van 100+ evaluaties verschijnt de definitieve versie in 2023.

Hoe verhoudt Het Nieuwe Normaal zich tot het programma Samen Versnellen?

HNN komt voort uit het programma Samen Versnellen van Cirkelstad. In dit programma werken 6 grote opdrachtgevende en 6 grote opdrachtnemende partijen samen om in 2023 het convenant ‘Circulair Bouwen: Het Nieuwe Normaal’ te omarmen.

Het Nieuwe Normaal heeft een vlucht genomen, waardoor we op zoek zijn naar nog meer projectevaluaties (voor een gevalideerde standaard), en partijen om het convenant in 2023 mee te ondertekenen.

Hoe kan ik Het Nieuwe Normaal implementeren in mijn organisatie of project?

In de Cirkelstad Academie vind je concrete handvatten om te presteren op de gestelde prestaties in HNN. Wel 20 tools zijn ingedeeld aan de hand van de verschillende fases van een bouwproces.

Elke tool heeft een relatie met 1 of meerdere aspecten van HNN. Per tool wordt duidelijk:

  • Wat het doel is;
  • Wat ervoor nodig is om de tool succesvol in te zetten;
  • De werkwijze om het doel (vaststellen, sturen en/of meten) te behalen;
  • En de resultaten die de tool levert.

Daarnaast wordt omschreven wanneer een opdrachtgever of opdrachtnemer welke tool kan inzetten voor het vaststellen, meten of sturen van prestaties uit HNN.

Hoe werkt de evaluatietool?

In de online module wordt op 6 thema’s uitgevraagd. (Zie ook: ‘Op welke indicatoren kan ik scoren?’) Ieder thema kent kwalitatieve en kwantitatieve vragen die door de deelnemer worden ingevuld.

De evaluatietool helpt je per thema de scores in te vullen en deze met de bijbehorende validatie-methoden te onderbouwen. Da’s belangrijk, want zo komen we aan onze referenties.

Wellicht nóg belangrijker: het gesprek dat ontstaat op basis van de projectevaluatie. Waar heb je al rekening mee gehouden? En waar heb je nog niet over nagedacht? Ook deze ervaringen delen we om te versnellen. De vragen en indicatoren bieden de mogelijkheid om de circulaire prestaties van projecten én kansen en barrières voor circulaire bouw binnen je eigen organisatie in kaart te brengen.

Belangrijk: Meld eerst je project aan voor evaluatie voordat je begint met het invullen van de evaluatietool.

Welke bureaus kunnen mij ondersteunen bij een projectevaluatie?

De projectevaluaties worden uitgevoerd door bureaus die het opleidingstraject tot HNN-evaluator hebben doorlopen. De door Cirkelstad geaccrediteerde bureaus en evaluatoren zijn:

Alba Concepts | Gebouw

  • Tessa Verhulst
  • Yael Ben Basat
  • Marije Kamphuis

Antea Group | Gebouw + Infra + Gebied

  • Evelien van Corven
  • Eline Kruk

Brink | Gebouw + Infra

  • Denise Huizing
  • Niels Franssen

Buro Boot | Gebouw + Infra

  • Ronald Hulleman
  • André van den Hoek

C-creators | Gebied

  • Fien Peters
  • Merel Stolker

Copper8 | Gebouw

  • Noor Huitema
  • Sybren Bosch
  • Tomas Peeters

Draaijer & Partners | Gebouw

  • Simon de Ruig
  • Haris Licina

Merosch | Gebouw + Gebied

  • Nordin Oudshoorn
  • Peter Stam

Metabolic | Gebouw + Gebied

  • Gerard Roemers
  • Merlijn Blok
  • Sam van Hooff
  • Toni Kuhlmann

Over Morgen (Arcadis) | Gebouw + Gebied

  • Joris van Maastrigt
  • Dingena Verkerk

Volantis | Gebouw + Infra

  • Bas van de Westerlo
  • Marlou Kellenaers

Witteveen+Bos | Infra

  • Bas Roelofs
  • Cis Huinink

Zo doe je ook mee

1. Gebruik HNN-thema’s om ambities te bepalen. Ben je nog in de beginfase van je project en wil je met circulariteit aan de slag? Gebruik dan de thema’s van HNN om je ambities te bepalen. Bijvoorbeeld in je ontwerpteam of in de voorbereiding van een aanbesteding. Op die manier creëren we een meer eenduidige taal rondom circulair bouwen. 

2. Vraag prestaties uit in projecten op basis van de HNN-indicatoren zodat meer partijen hiermee gaan werken. Maak gebruik van de indicatoren en bijbehorende meetmethodieken: kies een focus en vertaal deze naar jouw project. Let op: HNN 0.4/0.5 leent zich niet om 1-op-1 te gebruiken in een uitvraag.

3. Lever projecten aan voor evaluaties. Door je projecten te evalueren draag je bij aan het bepalen van HNN. Daarmee creëren we meer bewijslast voor de nieuwe norm en halen we waardevolle inzichten op over de versnellers van circulair bouwen. Is jouw project klaar voor evaluatie? Check het hier.

Meld je project aan voor evaluatie

Meer weten?

Op zoek naar meer informatie en bijbehorende documenten en tools? Neem een kijkje in de Cirkelstad Academie (voor partners). Of bezoek de website van HNN.