Cirkelstad Deventer-Apeldoorn: Circulair en biobased als standaard scenario bij Onderpand

Communitybijeenkomst van Cirkelstad Deventer-Apeldoorn op 27-3-2025 in Deventer over biobased bouwen

Op 27 maart organiseerde Cirkelstad Deventer-Apeldoorn een inspirerende Communitybijeenkomst bij PHB, partner in Onderpand vastgoedbeheer. Het thema van deze bijeenkomst was biobased bouwen. Zo’n twintig partners uit verschillende takken van de bouwsector gingen in gesprek over de mogelijkheden en uitdagingen voor de toepassing van deze duurzame materialen in projecten.

Duurzaamheid en circulariteit staan centraal bij Onderpand Vastgoedbeheer. De laatste tijd neemt de focus op biobased bouwen een steeds belangrijkere rol in. Door de samenwerking van meerdere gespecialiseerde bedrijven onder één dak beschikt Onderpand over brede kennis en expertise. Onderpand hanteert een innovatief model om materialen te beoordelen op hun circulariteit. Bij aanbestedingen presenteren zij alternatieve materialen die binnen hetzelfde budget een duurzamer verschil kunnen maken. Circulariteit betekent bij Onderpand ook het demontabel maken van woningen. Daarom wordt voorafgaand aan renovatiewerkzaamheden een grondige inventarisatie gedaan van herbruikbare materialen, zodat deze een tweede leven krijgen.

Stap voor stap naar een circulaire toekomst

De verantwoordelijkheid voor duurzaamheid en innovatie binnen Onderpand ligt bij Ardin Boschman en Matthijs Klumpers. Zij werken aan een roadmap naar een volledig circulaire en CO2-neutrale werkwijze. Biobased materialen vormen een belangrijk onderdeel van deze strategie. Dit proces verloopt in fasen, waarbij opdrachtgevers stap voor stap worden meegenomen in de mogelijkheden, voordelen en uitdagingen. De bouwsector is traditioneel ingesteld en innovatie brengt vaak terughoudendheid met zich mee, terwijl duurzame oplossingen al lang toepasbaar zijn.

Kennisdeling en interne ontwikkeling

Onderpand heeft intern een bibliotheek opgezet waarin kennis over circulaire en biobased materialen wordt verzameld en gedeeld. Dit helpt projectleiders, inkopers en werkvoorbereiders hun expertise verder te ontwikkelen. Tijdens de eerste gesprekken met opdrachtgevers wordt gepeild welke ambities zij hebben en welke rol zij kunnen spelen in duurzame ontwikkelingen. Vervolgens brainstormt een projectteam over alternatieve oplossingen en worden deze uitgewerkt. Hoewel niet alle voorstellen direct succesvol zijn, zetten ze opdrachtgevers aan tot nadenken en stimuleren ze innovatie. Deze wijze van werken wordt door de andere aanwezige vastgoedonderhoudspartners bevestigd als nieuwe manier van werken.

Succesvolle projecten en toekomstvisie

Afgelopen jaar heeft PHB meerdere circulaire projecten uitgevoerd. Een goed voorbeeld hiervan is Vila Rhatia, een pand dat biobased is verduurzaamd met materialen zoals houtvezel en Isovlas. De opdrachtgevers schreven zelf duurzaamheid voor aan hun opdrachtnemers, maar pasten dit in de praktijk nog niet zelf toe bij hun vastgoed. Dit project inspireerde hen om meer met biobased materialen te werken.
Ook in Arnhem zijn diverse projecten gestart, waarbij enkele woningen als proef werden aangepakt met biobased materialen. Met de lessen uit deze proef kan deze deze aanpak op grotere schaal toegepast gaan worden.

Het scala aan biobased materialen voor onderhoud en verduurzaming moet nog wel uitgebreid worden.  In de tussentijd investeert Onderpand in het opleiden van hun werknemers om met biobased materialen te kunnen werken. Tijdens de uitvoering ontdekten ze bijvoorbeeld dat er andere technieken nodig waren om materialen te snijden en dat er geurverschillen waren met de traditionele producten. Dergelijke praktijkervaringen leiden tot verbeteringen in het verwerkingsproces, maar ook het acceptatieproces van het werken met materialen die anders zijn dan je gewend bent.

Samenwerking en toekomstbestendige ambities

Steeds meer opdrachtgevers tonen ambitie op het gebied van duurzaamheid. Ook beleggers worden steeds vaker verplicht te voldoen aan de CSRD-richtlijnen voor duurzaamheidsrapportage. Intern en samen met opdrachtgevers wordt gewerkt aan het implementeren van deze richtlijnen. Ardin Boschman benadrukt dat Onderpand al langer duurzame stappen zet en dat kleine verbeteringen op termijn een groot verschil maken.

In de regio hebben inmiddels elf opdrachtgevers de commitmentverklaring ondertekend en nemen nog eens vijf deel aan een leertraject om tot de uitvoering van 30% biobased materiaal in 30% van de bouwopgave in 20230 te komen. Ook steeds meer onderhoudsbedrijven, zoals Onderpand recent heeft gedaan, en bouwbedrijven ondertekenen zo’n commitmentverklaring, waardoor vraag en aanbod steeds beter op elkaar aansluiten. Biobased bouwen draagt bij aan de circulaire ambities van opdrachtgevers voor 2050. Gemeente Deventer toetst tien nieuwbouwprojecten aan Het Nieuwe Normaal als leertraject om toekomstige projecten te verbeteren.

Bouwen met Stro

Na de presentatie bij Onderpand bezocht de groep Strobox, waar eigenaar Roelof Vossebeld uitleg gaf over innovatieve biobased bouwmethoden. Strobox, opgericht in 2017, richt zich op het verkorten van de bouwketen en het minimaliseren van de milieubelasting. Door stro en andere biobased materialen toe te passen in bouwmodules, biedt het bedrijf een duurzaam en gezond alternatief voor traditionele bouwmethoden.

Een uitdaging blijft de regelgeving en certificering van biobased materialen, waardoor vergunningstrajecten soms vertraging oplopen. Volgens Vossebeld is erkenning van deze materialen essentieel om de sector te laten groeien. Daarnaast benadrukt hij het belang van goede communicatie en kennisdeling, zodat meer opdrachtgevers de voordelen van biobased bouwen inzien.

In kleine stapjes kom je ook een eind

Ook deze bijeenkomst leverde weer mooie gesprekken en inzichten op. En Ardin Boschman benoemde iets heel waardevols: “In kleine stapjes kom je ook een eind. Als je het maar gewoon gaat doen!” Ben je op de eerste zondag van de maand in de buurt van Deventer, bezoek dan het demohuis in Olstergaard, waar Strobox laat zien wat er mogelijk is met biobased bouwen.

Ook partner worden?

Wil jij ook kennisdelen en circulair verder brengen binnen je organisatie en uitvoering? Neem dan contact op met Eric Kouters of Carmen Oude Wesselink, om aan te sluiten bij Cirkelstad Deventer-Apeldoorn.