Rutger Büch
Programmaleider Het Nieuwe Normaal
Programma
Het programma Samen Versnellen is opgezet om de ambitieuze doelstelling van Nederland om circulair te zijn in 2050 te realiseren, met een focus op de bouwsector. De belangrijkste uitdaging is het versnellen van de transitie, zowel inhoudelijk — wat precies circulair bouwen is en hoe ver we daarin moeten gaan — als economisch, door de markt voor circulair bouwen te ontwikkelen en voldoende referenties op te bouwen.
In samenwerking met het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) en Cirkelstad, werken toonaangevende partijen zoals het Rijksvastgoedbedrijf, Rijkswaterstaat, de gemeenten Amsterdam, Den Haag, Rotterdam en Utrecht, en grote bouwbedrijven zoals Dura Vermeer, Heijmans, Van Wijnen, Volker Wessels, BAM en Synchroon samen aan het realiseren van deze ambitie. Met de ondertekening van het manifest ‘Circulair bouwen: Het Nieuwe Normaal’ op 7 december 2023, werd een belangrijke stap gezet richting een circulaire toekomst voor de bouwsector.
Programmaleider Het Nieuwe Normaal
Samen versnellen: Hoe dan? Copper8, Alba Concepts, Metabolic, TU Delft en Accez hebben een tool ontwikkeld waarmee 100+ projecten van de deelnemers geëvalueerd worden. De evaluatierapporten bieden inzicht en lering op projectniveau; op programmaniveau bieden zij een database op basis waarvan we kunnen stellen wat circulair bouwen is en welk niveau behaald kan worden: Het Nieuwe Normaal.
Iedereen die wil versnellen kan meedoen. Dat kan door in jouw regio of met jouw sector ook te bouwen aan referenties. Het kan ook zijn dat jij jezelf als evaluator ziet. Elk jaar publiceren we de laatste stand van Het Nieuwe Normaal en nodigen je uit voor een inhoudelijk debat.
De projectevaluatie heeft 2 doelen: erachter komen wat we verstaan onder circulair bouwen – welke thema’s spelen een rol wil je daadwerkelijk circulair kunnen bouwen – en bepalen wat de impact is op het project en de organisatie als je op deze thema’s wil gaan scoren.
De projectevaluatie heeft de volgende 5 clusters aan thema’s:
Materialen
Circulair materiaal
Circulair ontwerp
Milieu-impact
Giftige materialen
Energie
Energievraag beperken
Gebruik duurzame energie
Uitwisseling en opslag van energie
Water
Watervraag beperken
Gebruik regen- en grijswater
Sociaal
Werkgelegenheid
SROI
Management
Proces
Financieel
Juridisch
Het model kent 5 pijlers. De eerste is dat circulair bouwen niet bestaat uit 1 thema of te scoren is met 1 cijfer: op alle thema’s van circulair bouwen moet je afzonderlijk scoren om aan te tonen dat je circulair bouwen hebt doorgevoerd. Zie het als een tienkamp: je mag pas meedoen als je je op de afzonderlijke sporten hebt gekwalificeerd.
Het Nieuwe Normaal geeft daarmee een minimale grens aan voor circulair bouwen waaraan de gehele bouwsector zal moeten gaan voldoen.
Per project kun je bekijken of op thema’s een hogere ambitie wenselijk is, vanuit de opdrachtgever dan wel als kans voor een opdrachtnemer om te onderscheiden in de markt.
Het niveau van Het Nieuwe Normaal wordt bepaald op basis van de praktijk: de 100+ projectevaluaties die afgenomen worden bij de deelnemende partijen. Zie het als een ‘continue marktdialoog’. We toetsen continue de markt op wat daar behaald kan worden en begeleiden de dialoog tussen opdrachtgevende en opdrachtnemende partijen. Hierdoor kan het convenant op 7 december 2023 met vertrouwen getekend worden.
Ja, met de projectevaluatie-tool wordt je geholpen om per thema je score in te vullen en met bijbehorende validatie methoden je score te onderbouwen. Zo komen we aan onze referenties. Wellicht nog veel belangrijker is het gesprek dat ontstaat op basis van de projectevaluatie. Waar heb je al wel en waar heb je nog niet over nagedacht? Ook deze ervaringen delen we om te versnellen.
Hoewel lastig bij een integraal thema zoals circulariteit, maar ook hier is afbakening noodzakelijk. Binnen de gebouwde omgeving maken we onderscheid tussen de domeinen ‘Gebied’, ‘Infra’, ‘Utiliteit en ‘Wonen’. De thema’s zijn vervolgens geclusterd naar stofstromen (materialen, energie en water), inclusiviteit en management.
Deelnemers landelijk initiatief Samen versnellen:
De initiatiefnemers: BZK en Cirkelstad
Deelnemers: Rijksvastgoedbedrijf, Rijkswaterstaat, Amsterdam, Den Haag, Rotterdam, Utrecht, Dura Vermeer, Van Wijnen, Volker Wessels, BAM en Synchroon
Evaluatieteam: TU Delft, Copper8, Alba concepts, Metabolic en Accez
Deelnemers Regionaal programma MRA:
De initiatiefnemers: MRA bureau en C-creators
Deelnemers: Almere, Amstelveen, Amsterdam, Haarlemmermeer, Zaanstad, Haarlem, Flevoland, BPD, Dura Vermeer en Van Wijnen
Het manifest ‘Circulair bouwen: Het Nieuwe Normaal’ wordt getekend door de partijen en iedereen die aan wil sluiten in 2023. Tot die tijd verschijnt jaarlijks de conceptversie van Het Nieuwe Normaal. Deze conceptversie is bedoeld om in een bredere kring bekendheid te creëren en te toetsen of er draagvlak bestaat.
De verschillende conceptversies zullen daarom niet ‘compleet’ zijn. Wel bevat elke nieuwe conceptversie weer meer onderdelen die ingevuld zijn op basis van meer projectevaluaties. In 2020 verscheen versie 0.1, in 2021 versie 0.2 en in 2022 versie 0.3. Op basis van 100+ projectevaluaties verschijnt de definitieve versie in 2023.
Het Nieuwe Normaal wordt een nieuwe, gedragen standaard met haalbare en ambitieuze circulaire prestaties in de gebouwde omgeving. Daarnaast zorgt de standaard voor een eenduidige taal rondom circulair bouwen.
Het Nieuwe Normaal is op 7 december 2023 gelanceerd. Op dit moment verkennen middels projectevaluaties welke prestaties er mogelijk zijn. Daarom zijn we op zoek naar meer projectevaluaties. Ook jij kan je project hiervoor aanmelden!
Meld je project aan Deze link opent in een nieuw tabblad
Heb je geen project, maar wil je wel bijdragen aan deze norm? Meld je dan aan als projectevaluator. Om het raamwerk van en de prestaties in Het Nieuwe Normaal te bepalen, worden projectevaluaties afgenomen. Hier hebben wij evaluatoren voor nodig. Ben jij Cirkelstadpartner én wil jij projecten evalueren? Mail naar Info@cirkelstad.nl
Sluit aan bij een van de bijeenkomsten van dit programma.
Programmaleider Het Nieuwe Normaal
Spinner Cirkelstad Drechtsteden, Cirkelstad Den Haag, Cirkelstad Groene Hart, Cirkelstad Rotterdam, Cirkelstad Leiden, Cirkelstad Overheden