Cirkelstad Zuid-Holland: Hoe biobased de bouw versnelt
- Community
Tag: Nieuws uit de community
4 december 2025
Auteur: Wytze Kuijper
Cirkelstad organiseerde op 29 oktober 2025 de Cirkelstad Community bijeenkomst voor producenten en leveranciers op het hoofdkantoor van Aalberts in Loosdrecht. Specifieker: in de zogeheten BijBabbelbox, hun circulaire pop-up expositieruimte. Lianne Quax (Manager Circulariteit en Duurzaamheid, Aalberts) en Erik van Emst (Rayonmanager, Derbigum Nederland) gaven presentaties over de duurzame menukaart en een “productvergelijkingstool”.
De BijBabbelbox bestaat uit verschillende bouwketen, omgebouwd tot ‘kennisdelingsruimte’. Hier vind je onder andere een met zorg samengesteld informatie- en innovatie-eiland met (tastbare) circulaire productalternatieven. Van cellulose- en hennepisolatie, tot CO2-arme keramiek, buitengevelbekleding van mos, olifantsgras en M.C. Escher geïnspireerde parkeertegels. Cirkelstad-spinner Wytze Kuijper: “We staan als Nederland voor een enorme opgave, wat betreft bouwen, renoveren en verduurzamen. En dat terwijl alle grondstoffen die we dit jaar mogen gebruiken al op 5 mei op waren. Maar hebben we op die datum het werk neergelegd? We doen net alsof onze neus bloedt. Brussel is intussen al het een en ander aan het voorkoken, en dat wordt behoorlijk spannend. Er wordt gekeken wat Nederland straks mag gebruiken in de vorm van een CO2-budget. Dat duurt misschien nog even, maar dát er iets komt, is zeker. Als we niets doen, of te weinig, dreigt de CO2 lockdown. Hoe belemmerend dat is, hoef ik niemand te vertellen.”
“Als je interne organisatie, inclusief bestuur, inkoop en de juridische afdeling, zich niet tot dit vraagstuk gaat verhouden, dan blijf je pilots draaien, en we willen juist van de pilots af. Het hoeft echt niet morgen perfect te zijn, als we maar blijven werken aan het verbeterpotentieel. Vandaag maken we een deep dive op het gebied van productvergelijking.”
Te beginnen met Lianne Quax, sinds begin dit jaar werkzaam bij familiebedrijf Aalberts . Lianne: “Met een langdurige interne campagne laten we onze collega’s uitvoerig kennismaken met onze duurzame koers en de daarbij horende initiatieven. Om dit ook tastbaar te maken hebben we een ruimte ingericht voor fysieke kennissessies: de BijBabbelbox. Kennis is er genoeg. De sleutel is het delen ervan op diverse manieren (van spellen, tot video’s, en diepgaande interviews), om bewustwording, enthousiasme en ook gedeelde trots te creëren. Van timmerman tot directie, op een toegespitste manier is iedereen meegenomen in onze missie: ‘bouwen aan het betere’”.
“Een vooraanstaande reden voor deze kennisdeling is de voortgang van onze interne werkgroepen. Hierin verdiepen telkens zo’n vier personen zich in een specifiek duurzaam topic – van ons eigen woningconcept ‘Doordacht’, tot circulair renoveren en KAN – om dit continu te verbeteren en verder te brengen. Deze ontwikkelingen raken de gehele organisatie, daarom verdient elke collega het om hiervan kennis te nemen.” Lianne: “In de werkgroepen houden we het Parijsakkoord vast als stip op de horizon om te zorgen dat we voorgesorteerd zijn op CO2-arme oplossingen. We gebruiken daarbij de R-ladder (Refuse – Reduce – Reuse – Repurpose – Recycle – Recover), wat helpt om iedere keer dezelfde denkstappen te zetten.”
Lianne: “Alles wat we leren in de werkgroepen tekenen we op. We hebben daarvoor een duurzame menukaart ontwikkeld die voor iedereen in de organisatie inzichtelijk is. Je kunt op thema (biobased, losmaakbaarheid, CO2-reductie), segment (nieuwbouw, renovatie), status, bouwonderdeel, prijsindicatie, leveranciers, en nog een flink aantal kolommen filteren. Het is veel informatie. Collega’s gebruiken de database daarom als een longlist om te besluiten met welke materiaalopties ze bijvoorbeeld een opbouw van een wand of dak in zijn geheel bekijken. We merken dat mensen de radertjes hierdoor beter beginnen te snappen.” Wytze: “Het legt goed bloot dat je keuzes kunt maken. De volgende stap is de link te verduidelijken met Het Nieuwe Normaal op projectniveau en het koppelen aan het inkoopsysteem.”
Hoe ga je een eerlijke vergelijking maken op basis van de geschatte levensduur van een product? Dat is de vraag waar Erik van Emst (Derbigum, producent van circulaire dakbedekking) zich over heeft gebogen, want zijn conclusie was: “Dat is schier onmogelijk. Met de data die je uit de NMD (Nationale Milieudatabase) haalt, kun je dat niet effectief vergelijken. Je zit met verschillende levensduren, verschillende percentages gerecyclede content (en verschillende content), en dat niet alleen, je moet ook nog goed opletten dat je de kleine lettertjes leest. Een toplaag is soms exclusief en soms inclusief onderlaag, de uniformiteit is ver te zoeken. Als producenten op één manier gelijkwaardig en vergelijkbaar data gaan aanleveren, komen we al een stuk verder.”
“We hebben daarvoor aangeklopt bij W/E Adviseurs, en gevraagd hoe we een vergelijking kunnen maken op basis van de MilieuKostenIndicator (de milieu-impact), Global Warming Potential (de CO2-impact), Energiebesparing en Investeringskosten (TCO). We hebben toen een tool ontwikkeld waarin je alle projectgegevens invult, afmeting, materiaal, ballast, type dakconstructie, noem maar op, en daar rolt een uitdraai uit, met deze vier aspecten in kaart gebracht, over een periode van vijftig jaar. Alles wordt dus gelijkgetrokken. Zo trachten wij een eerlijk overzicht te maken waar de opdrachtgever echt iets aan heeft.”
“Knap hoe je dit gekanaliseerd hebt,” komt uit de zaal terug. Erik: “Ik zal maar niet zeggen hoeveel (energie) dit gekost heeft, om de hele keten hierin mee te nemen.
Wytze: “Supergaaf. Dit moeten we blijven door ontwikkelen, en ik wil het wat collectiever op gaan zetten, met meer productgroepen, want dit gaat alleen nog over dakbedekking. Eigenlijk moeten al dit soort tools aan elkaar gekoppeld worden; dan heeft de opdrachtgever meteen het hele plaatje rond, al wordt dat wel erg complex.” Erik: “Ik voorzie dat straks met AI koppelen geen enkel probleem meer is.”

Fotograaf: Merlyn van Dobben
Wil je ook bijdragen aan het versnellen van circulair bouwen? Sluit je dan aan bij de community Producenten en Leveranciers of neem contact op met Wytze Kuijper voor meer informatie via wytze.kuijper@cirkelstad.nl.