Cirkelstad Delft: Hou(d)t de boom in de stad

De gemeente Delft heeft de ambitie om meer met lokaal hout te gaan werken. Experts lieten zien wat mogelijk is, en collega’s van de gemeente verkenden hoe de community voor Circulair stadshout eruit kan zien. Met 40 deelnemers uit de hele keten was het een geslaagde bijeenkomst. Wethouder Maaike Zwart (duurzaamheid, werk en inkomen en economie) sloot de bijeenkomst af met de wens om samen verder te bouwen aan de Delftse stadhout-keten.

De aanwezigen vormen een breed ecosysteem van stakeholders: medewerkers van de gemeente Delft met expertise in inkoop, groen, beleid, onderhoud en circulariteit kwamen samen met groenaannemers, lokale zagerijen, houthandelaren en stadhoutexperts uit Rotterdam, Utrecht en Amsterdam.

Toekomstplannen

Jorrick Wubs, projectleider stadshoutketen, vertelde over de toekomstplannen en acties van de gemeente en partners om stadshout toe te passen. Bijvoorbeeld: picknickbanken en nest- en verblijfsplaatsen voor fauna maken van Delfts hout. Voor de nabije toekomst verkent hij de toepassing van honderden populieren die aan vervanging toe zijn, in gemeentelijke en publieke gebouwen.

Coos Aalbers (Nederlandse Rondhout Combinatie) legt uit hoe een boom hoogwaardig wordt gebruikt, van oogst tot verkoop. Belangrijk zijn contractaanpassingen tussen gemeente en groenverwerkers, en keuzes over regionale afname. Stamhout van hoge kwaliteit vindt makkelijk een bestemming, maar ook krom en kleiner takkenhout kan langjarig worden gebruikt voor plaatmateriaal of isolatie. Procesbegeleiding met kennis van de houtketen is essentieel.

“Weet waarvoor je de boom wilt gebruiken voordat je de zaag in de stam zet!”

Samenwerking gemeente Rotterdam

Amber van der Voorn (Buurman Rotterdam, het Nederlands houtcollectief) werkt aan lokaal gebruik van Rotterdams stadshout. Na storm Eunice in 2022 kwam veel hout beschikbaar. Droogkamers helpen bij de verwerking en besparen ruimte. Met de focus op één houtsoort is de voorraad voorspelbaar. Voor de gemeente Rotterdam is een samenwerkingsconvenant een manier om Rotterdams stadshout officieel in te kopen via contracten met groenverwerkers en lokale zagerijen. Omdat stadshout vaak niet uit een officieel bos komt, voldoet het niet altijd aan de standaard certificeringen. Carolien van Eykelen (gemeente Rotterdam) zoekt daarom een alternatieve route om ook dit stads- of buitenbos-hout een hoogwaardige toepassing te geven in gemeentelijke gebouwen.

Populieren

Job Wittens (Peppelhout) legde uit dat populieren snel groeien, veel CO₂ opslaan en geschikt zijn voor constructieve toepassingen. Het hout is licht van gewicht en heeft weinig knoesten, waardoor het goed bruikbaar is voor verschillende toepassingen. Voor gevelbekleding blijft bijvoorbeeld slechts 25% van het boomgewicht over, maar ook reststromen kunnen nuttig worden ingezet.

Rondetafelgesprekken

Tijdens twee rondetafelgesprekken bespraken de deelnemers twee casussen: ‘bomen voor scholen’ en ‘de ketenvorming van Delfts stadshout’. Belangrijke inzichten en tips:

Voor scholen:
·       Begin met beleid en focus op nationaal hoogwaardig gebruik, tenzij lokaal gewenst.
·       Stem vraag en aanbod af om een constante keten te garanderen.

Samenwerking en ketenopbouw:
·       Sluit aan bij bestaande partijen in de regio.
·       Publiceer kaplijsten om inzicht te geven in beschikbare bomen.
·       Begin eenvoudig met enkele producten en schaal daarna op.
·       Leer van pilots en deel de lessen.
·       Zorg bij inkoop dat stadshout kan worden geïntegreerd in aanbestedingen.

Houtkwaliteit en toepassing:
·       Hout van lagere kwaliteit kan prima worden gebruikt voor bankjes.
·       Zorg goed voor de boom om optimale toepassing aan het einde van zijn leven te garanderen.
·       Takken kunnen worden gebruikt voor plaatmateriaal; bulkhoeveelheid is nodig.

Lidmaatschap Cirkelstad

Wethouder Maaike Zwart waardeert het lidmaatschap van Cirkelstad: de bijeenkomst verrijkt de Delftse stadshoutketen en benadrukt de verbondenheid van inwoners met hun bomen. Cirkelstad spinner Sandra Nap (Holland Houtland) eindigt met een uitnodiging aan alle leden: “Breng projecten en casussen in dan ondersteunen wij je bij het zetten van vervolgstappen.” Neem contact met haar op via zuidholland@cirkelstad.nl