Cirkelstad Limburg: Projectbezoek Gemeente Heerlen

Bijeenkomst Cirkelstad Limburg op 15 mei in Heerlen over de vooruitgang van circulaire ambities.

Op deze bijeenkomst kwamen de partners van Cirkelstad Limburg bijeen in het voormalige ABN Amro-kantoor, dat na een mooie transformatie dienstdoet als MIJN-werk vergadercentrum. Hier deelden sprekers hun kennis en inzichten over de nieuwste ontwikkelingen op het gebied van duurzaamheid en circulariteit. Tijdens een rondwandeling door de stad stonden transformatie, hergebruik en herwaardering centraal.  

Cirkelstad updates

Nieuwe partners

Bas van de Westerlo en Dennis de Hoog verwelkomden de partners én nieuwe leden van Cirkelstad Limburg, waaronder Habenu van de Van de Kreeke Groep,  Solarge, Van der Meijs, Van Wijnen en Limburg Real Estate. Er waren ook een aantal gasten aanwezig die interesse hebben in deelname aan Cirkelstad Limburg of een inhoudelijke bijdrage deden. Zo groeit het Cirkelstad netwerk gestaag door in onze provincie.

Monitor Circulair Bouwen in Limburg

In de Monitor Circulair Bouwen in Limburg, die vorige maand samen met Circulair Bouwend is gepresenteerd, zijn vijf trends geïdentificeerd in Limburg:

1. De kennis over juridische en financiële ruimte voor circulair bouwen moet omhoog;
2. Er is een spanningsveld tussen lange termijn visie en korte termijn keuzes;
3. Voor de transitie naar een circulaire bouw is goede ketensamenwerking essentieel;
4. Sociale aspecten zijn nog te vaak een blinde vlek in circulaire bouwprojecten;
5. Circulair bouwen zonder structurele implementatie, dan blijven ambities vrijblijvend.

Een aantal van deze trends worden de komende tijd opgepakt zodat de belemmeringen voor circulair bouwen verder weggenomen worden.

Circulair ‘koken’ en bouwen

Wim Leunissen (RA+) en de jarige Joep van Wijk (Gemeente Heerlen) werkten samen aan de renovatie van het Burgemeester van Grunsvenplein, de Promenade en het Raadhuisplein in Heerlen. Tijdens deze projecten gingen ze pionierend en circulair te werk. Dit leidde ertoe dat niets van het 22.000 vierkante meter vrijgekomen materiaal uit het Van Grunsvenplein is weggegooid. Alles werd hergebruikt in het project zelf, in andere projecten zoals de Promenade of bij bewoners.

Wim en Joep gebruikten een passende vergelijking voor hun werkwijze: Circulair ‘koken’ en bouwen. Door eerst te kijken welke ingrediënten nog in de koelkast liggen, voorkom je verspilling en maak je mooie recepten vanuit het bestaande. Ze trokken deze vergelijking nog verder. Zo worden het bouwproces en de uitvoering gepresenteerd als ‘koken’ en is er uitgebreid nagedacht over het verwerken van restjes. Zo zijn er in Heerlen initiatieven voor inwoners en worden de reststromen opgeslagen in een depot, klaar voor hergebruik. Dit leidde tot minder afval, nieuwe handelspartners en flinke CO2-besparing. Ze benadrukken: hoe concreter je visie en ontwerp (het ‘recept’), hoe nauwkeuriger je beleid aansluit en hoe efficiënter de uitvoering verloopt.

De circulaire opgave van Heerlen

Kenneth Stulens (Gemeente Heerlen) schetste de grote bouwopgave in Heerlen waarbij 7.500 nieuwe woningen in 10 jaar moeten worden gerealiseerd. Tegelijkertijd kampt Heerlen met veel leegstaand en verouderd vastgoed. De duurzaamheidsambitie van Heerlen en Parkstad is om een kolenmijngebied te transformeren naar een gebied waarin urban mining centraal staat.

Met de circulaire routekaart streeft Heerlen naar:

• 50% minder primaire grondstoffen in 2030
• Volledig circulair in 2050

De transformatie van het oude DSM-kantoor naar appartementen speelt daarbij een belangrijke rol en circulariteit is concreet meegenomen in de uitvraag door Wonen Limburg. Het moet dienen als een ruimte voor maatschappelijke functies, die centrum, wijk en natuurgebied verbindt. Daarmee dient het als voorbeeld voor circulair en duurzaam bouwen. Aan deze circulaire uitvraag is hard gewerkt door veel partijen, waaronder Cirkelstad Limburg partner Block Materials.

De opkomst van het ECCBT

Het Europees Centrum voor Circulaire Bouw en Transformatie (ECCBT) is een initiatief van gemeente Heerlen en Parkstad en richt zich op de Euregio en Vlaanderen. Sinds 2024 richt het ECCBT zich op het organiseren van nieuwe ketens, het verbinden van partners en het inspireren van stakeholders. Wil Sijstermans zette de waarde van de ECCBT goed neer. Inmiddels telt het centrum 140 partners, van architect tot aannemer tot kennisinstituut. Cirkelstad Limburg en ECCBT zoeken actief de samenwerking op om te zorgen dat elkaars inspanningen goed bij elkaar aansluiten.

Stadswandeling: hergebruik in praktijk

Tijdens de wandeling kwam circulair bouwen tot leven en kregen de partners inzicht in de grote hoeveelheid transformatieprojecten om de geschiedenis van Heerlen nieuw leven te geven. Gedurende een uur nam Dennis de partners mee in de belangrijkste ontwikkelingen in de stad op het gebied van circulariteit. Ze bezochten het Burgemeester van Grunsvenplein, de Promenade, het oude DSM-kantoor, het zwembad in de Sint Franciscus van Assisiëkerk, de Royal en Rivoli en het Glaspaleis. Heerlen laat zien hoe cultureel erfgoed te combineren met duurzaamheid, en hoe dit nieuwe energie geeft aan een stad in opbouw. Als we de partners mogen geloven zijn dergelijke projectbezoeken zeker de moeite waard. Ook leidde dit tot inspirerende en nieuwe inzichten geleid op het gebied van transformatie en herwaardering.

Doe ook mee!

Word partner van Cirkelstad Limburg en sluit je aan bij de activiteiten in onze provincie. Neem contact op met Dennis de Hoog of Bas van de Westerlo via limburg@cirkelstad.nl om meer te weten te komen over wat jij kan bijdragen aan een circulaire Limburgse bouwsector.