Circulair BZK in zicht 2022 – Beelden zeggen meer dan woorden

Door Tineke Beuker

In deze columns maak ik zichtbaar wat BZK, samen met anderen, doet om circulair bouwen het nieuwe normaal te laten worden. Om te laten zien waar BZK aan werkt en waar we naar toe gaan en daarmee beleid en praktijk wat dichter bij elkaar te brengen.

Met beelden kom ik niet ver bij mijn labrador pup, ik kan hem voor de tv zetten of een digitale puppy cursus voorschotelen, maar dat zegt hem weinig. Ook woorden hebben vaak nog weinig effect. Hij kent al wel nee, zit en hier, maar hij houdt zich vaak ‘doof’. Waar hij wel erg goed op reageert is op het geluid en de geur van brokjes. Als hij in zijn slaap het vullen van zijn voerbak hoort, is hij meteen klaarwakker en een en al aandacht. Als ik met hem ga wandelen zie ik van verre mensen en honden aankomen. Bij de pup duurt het meestal nog even omdat hij niet zijn ogen, maar zijn neus en iets minder zijn oren achterna gaat.

Wij mensen zijn meer visueel ingesteld. Een beeld laat snel en eenvoudig het totaalplaatje zien. Het toont ook aan dat iets daadwerkelijk is gerealiseerd of bereikt. Wij kennen ook niet voor niets het gezegde ‘zien is geloven’.

Beleid BZK

Wat betreft de komende inzet van BZK moeten we het nog even met woorden doen. Er zijn al verschillende brieven over het beleid op het gebied van wonen naar de Tweede Kamer gegaan. Op 2 april is er een brief verschenen over het Nationaal Isolatieprogramma, dat zowel de gebiedsgerichte aanpak van gemeenten als de verduurzaming van individuele woningen ondersteunt. In de brief zijn vier actielijnen opgenomen. De inzet op natuurinclusief, duurzaam en circulair isoleren met aandacht voor hittestress is ondersteunend aan deze actielijnen.

Bij isolatiewerkzaamheden moet op grond van de Wet natuurbescherming, rekening worden gehouden met de aanwezigheid van beschermde soorten die in woningen en gebouwen nestelen en verblijven. Een natuurinclusieve aanpak gericht op soortenbescherming is daarom randvoorwaardelijk voor het Nationaal Isolatieprogramma. Ook wordt gekeken hoe bij isolatie het gebruik van materialen met een lage milieudruk, -zoals natuurlijke materialen- kan worden bevorderd, onder andere als onderdeel van de subsidieregelingen. De lijnen en de beleidsinzet op het gebied van isolatie zijn hiermee bekend, maar nu volgt de uitwerking van de subsidieregelingen.

Zoals in mijn vorige column aangegeven is deze brief onderdeel van het programma ‘Versnelling verduurzaming gebouwde omgeving’. Het volledige programma volgt eind mei of begin juni. Binnen dit programma valt de programmalijn Innovatief en duurzaam bouwen. Deze programmalijn is ondersteunend aan de overige lijnen. Naast het stimuleren en opschalen van innovaties in de bouw richt de lijn zich op het bevorderen van circulair, klimaatadaptief en natuurinclusief bouwen door het hele programma heen.

Buyer groups

Op 17 mei staat er een bijeenkomst van alle Buyer Groups gepland. Het doel is het zien waar andere groepen mee aan de slag zijn gegaan en het delen van deze kennis en ervaringen binnen en tussen de Buyer Groups en de verschillende leerkringen. Naast de deelnemers aan de buyer groups zijn ook andere betrokken collega’s welkom.

Wil jij een volgende keer ook mee kunnen doen: in 2022 lopen een aantal buyer groups door en worden een aantal nieuwe gestart. Welke dat zijn en hoe je belangstelling kenbaar kan maken kan je hier lezen.

Woningcorporaties

De Groene Huisvesters organiseert de komende tijd weer een aantal interessante, gratis, online bijeenkomsten. Hier wordt in woord én in beeld theorie naast praktijk gezet. Collega’s laten zien hoe zij ermee aan de slag zijn gegaan of wat het voor hun organisatie heeft betekend.

Op 18 mei staat ‘Circulair versnellen, Het Nieuwe Normaal’ in de planning. In de bijeenkomst wordt uitgelegd wat het ‘Het Nieuwe Normaal’ inhoudt en hoe je als corporatie kan meedoen. Er zijn 30 corporaties vanuit de City Deal ‘Circulair en Conceptueel bouwen’ aangesloten bij ‘Het Nieuwe Normaal’ en zij leren van de audit van hun project. Ook zullen de ervaringen vanuit Wonion en Volksbelang Helmond worden gedeeld.

Op 29 juni gaat de bijeenkomst over ‘Hoogwaardig hergebruik’. Er gaan heel veel materialen om in de corporatiesector. De materialenstromen zijn in een aantal regio’s in kaart gebracht. Deze stromen zijn nu vertaald naar alle corporatiewoningen in Nederland. Maar hoogwaardig hergebruik gaat niet vanzelf. Het besef dat het financieel gunstig kan zijn om materialen uit bestaande woningen hoogwaardig her te gebruiken helpt hier wel bij. 

Naast bijeenkomsten zijn er publicaties beschikbaar over circulaire thema’s. Bijvoorbeeld over een renovatieproject waarbij aandacht was voor hergebruik, het renovatieproject Bavodorp. Vanuit Ymere werd aanvankelijk gedacht aan slopen en nieuwbouw. In de loop van het ontwikkelingsproces is toch een vergelijking gemaakt met een circulaire aanpak van de renovatie. Circulariteit is onder andere terug te vinden in het hergebruik van de dakpannen, de houten balken, de betonnen fundering, de trappen en een materialenpaspoort. Een mooi resultaat is dat het inkoopbeleid van Ymere voortaan meer op hergebruik wordt gericht.

Projecten met een zeer goede milieuprestatie

Met voorbeeldprojecten kan je laten zien dat iets ook daadwerkelijk gerealiseerd kan worden. Op de site van de stichting NMD kan je een aantal voorbeeldprojecten vinden met een zeer goede milieuprestaties. Zo’n voorbeeldproject is OAK Bosrijk in Eindhoven. In dit project worden 45 grondgebonden woningen gerealiseerd met een MPG van 0,5. De woningen worden in onderdelen in een fabriek geproduceerd. Het gebruik van hout en de toepassing van materialen die bij het einde van de levensfase van het bouwwerk hergebruikt kunnen worden leveren een belangrijke bijdrage aan deze goede milieuscore.

Wil je nog meer lezen over dit project dan kan dat hier.

Een ander voorbeeld dat je hier kan zien is het renovatieproject Bavodorp in Haarlem van woningcorporatie Ymere. Maar hier heb ik hierboven al wat over geschreven.

Alweer mijn derde column van het jaar en wat gebeurt er toch veel op het gebied van circulair bouwen. Volgens mij zijn we met zijn allen flinke stappen aan het zetten op weg naar een volledig circulaire bouweconomie.

Tineke Beuker

Tineke schrijft voor Cirkelstad regelmatig een column over circulaire bouweconomie. Zij werkt als senior beleidsmedewerker Circulaire Bouweconomie bij Ministerie van BZK.

< Circulaire baksteen van materiaal Domtoren | CircuWall op Floriade te Almere >