Circulair BZK in zicht 2022 – Over eyeopeners: het meest groene gebouw wordt niet gebouwd

Door Tineke Beuker

In deze columns maak ik zichtbaar wat BZK, samen met anderen, doet om circulair bouwen het nieuwe normaal te laten worden. Om te laten zien waar BZK aan werkt en waar we naar toe gaan en daarmee beleid en praktijk wat dichter bij elkaar te brengen.

Ik had eigenlijk een column willen maken over alles wat er dit jaar aan zit te komen en in de steigers staat, met het nieuwe Coalitieakkoord hierbij in gedachten. Maar ik werd zo blij van de eyeopeners van Merosch en Holland Houtland, dat ik het niet kan laten daarover te schrijven.

Ongeveer anderhalf jaar geleden ben ik verhuisd naar een vooroorlogse woning. Inmiddels zit ook in de slaapvertrekken dubbel glas en heb ik na een hoognodige schilderbeurt tochtstrippen bij ramen en deuren geplaatst. Verder zijn we nog niet gekomen. Wel denken we aan zonnepanelen en een betere isolatie. Maar ik loop daarover te dubben. Wat is verstandig, maar bovenal: wat is milieuvriendelijk.

Eyeopener: eerst energie besparen, dan pas opwekken

Het artikel dat Merosch schreef voor Cirkelstad over PV, weg ermee heeft mij wel enigszins geholpen. Zonnepanelen zijn nog niet zo milieuvriendelijk, wat ik al wist, maar er zijn wel mooie ontwikkelingen te melden. Maar om de negatieve effecten van PV-panelen te verminderen is het belangrijk om eerst zoveel mogelijk energie te besparen, waardoor er minder energie en dus minder PV-panelen nodig zijn. Dus ik doe mee en ga eerst investeren in het verbeteren van de isolatie van mijn huis. Daarbij zal ik kijken naar isolatie met hernieuwbare materialen. Pas daarna kijk ik naar de aanschaf van PV-panelen. Hopelijk hebben tegen die tijd de mooie ontwikkelingen geresulteerd in milieuvriendelijkere, circulaire zonnepanelen.

Eyeopener: eerst bestaande bouw, dan pas nieuwbouw

Dan de kwestie van bestaande bouw dan wel nieuwbouw, want hoewel de meeste woningen er al staan gaat toch vaak de aandacht uit naar nieuwbouw. In de nieuwsbrief van december van Holland Houtland werd ik blij verrast met hun eyeopener dat nieuwbouw van heel veel woningen betekent dat we echt niet zuinig met onze grondstoffen omgaan. 
Hun eyeopener? ”Als er 1 miljoen huizen helemaal van hout worden gebouwd in een weiland, dan is de maatschappelijke prijs 7 keer zo hoog dan bij bouwen binnen de bestaande bebouwing, onder andere door de aanleg van infrastructuur. Oftewel, het meest groene gebouw is het gebouw dat niet gebouwd wordt… en de “next best thing” is om zoveel mogelijk gebruik te maken van de bestaande bebouwing en infrastructuur. Dus zo min mogelijk slopen en zoveel mogelijk inbreiden in de bestaande bebouwing is het devies.” Hier kan ik mij bij aansluiten. Er zijn nog veel kantoorpanden, winkelpanden en andere gebouwen die al langere tijd leegstaan. Een mooie groene kans om deze om te bouwen tot woningen. Jaarlijks leidt dit tot de toevoeging van ongeveer 10.000 woningen, maar er kan nog veel meer.

Hierrr met je tekening

Een koppelkans daarbij is de oproep van scale-up Respace. Dit bedrijf richt zich op prefab houtbouw in herbestemmingen. En in dit nieuwe jaar roepen zij bedrijven op ontwerpplannen voor leegstaande herbestemmingspanden in te sturen. De drie beste worden gratis omgezet in een tekening van het duurzame houten Respace systeem. Je moet wel snel zijn want je moet voor 31 januari je ontwerpplannen insturen.

Op de agenda

Om jullie toch een aantal interessante data waar wij bij zijn betrokken niet te onthouden heb ik een kort overzicht gemaakt:

  • De Week van de circulaire economie start op 7 februari met op de eerste dag de Nationale Conferentie Circulaire Economie. Het thema van deze conferentie is dit jaar ‘systeemverandering van een lineaire naar een circulaire economie’. Alle evenementen en bijeenkomsten die er in die week worden georganiseerd vind je hier.
  • De agenda van Groene Huisvesters voor 2022 is gereed. Ook in 2022 organiseert Groene Huisvesters weer (digitale)sessies voor woningcorporaties die hun woningen willen verduurzamen. Ook dit jaar staan er weer verschillende thema’s op het gebied van circulair bouwen, klimaatadaptatie en gasloos bouwen op de agenda. Naast theorie en praktijk is er ook ruimte voor vragen en discussie.
  • Op 10 maart is het startcongres van het Lenteakkoord 2.0. Circulair industrieel bouwen. Dit is een vierjarig programma dat erop gericht is om circulair industrieel bouwen te verankeren in de bouwpraktijk. Het programma is in samenwerking met BZK en bestaande programma’s op het gebied van circulair bouwen opgezet. Ik zal er digitaal zijn en ik hou de site in de gaten want waarschijnlijk zal bij de sprekers ook iemand van het ministerie zitten.
  • Op 10 maart is ook het congres Aardgasvrije Wijken met als thema van leren naar opschalen. Nu alle gemeenten hun Transitievisies Warmte hebben opgesteld, is het tijd voor het opschalen van de wijkgerichte aanpak. Maar hoe doe je dat? Welke uitvoeringskracht is daarvoor nodig? Welke technieken en duurzame warmtebronnen zijn beschikbaar? En hoe betrek je de bewoners? Dit – en veel meer – komt ter sprake tijdens het congres. 

Dit is nog maar het topje van alle bijeenkomsten en webinars die worden georganiseerd. Maar ik kan nu wel zonder veel tijd kwijt te zijn aan het reizen, wat ook beter is voor het milieu, een circulair café in Friesland bijwonen.

En dan vooruitkijken naar mijn volgende column. Waarschijnlijk gaat die over nog meer dingen die er dit jaar aan zitten te komen of waaraan wordt gewerkt. Maar je weet het nooit, ik kan zomaar met iets anders komen.

Tineke Beuker

Tineke schrijft voor Cirkelstad regelmatig een column over circulaire bouweconomie. Zij werkt als senior beleidsmedewerker Circulaire Bouweconomie bij Ministerie van BZK.

< Ontwerpprijsvraag biobased en natuurinclusief bouwen in Oirschot van start | Eerste 100% circulaire polyurethaan gietvloer in Nederland is een feit! >