Na maanden hard werken leverde Donker Groep in 2020 twee bijzondere speeltuinen op in de gemeente Almere: één in het Hannie Schaftpark en één in het Muzenpark. De speelplekken hebben elk hun eigen signatuur, maar in één ding zijn ze gelijk: het zijn allebei circulaire speeltuinen waarin de nadruk op natuurlijk spelen ligt. 

Jarenlang was het Hannie Schaftpark vooral een plek voor hardlopers en hondenuitlaters. In dit gedeelte van de stad was er namelijk nog geen grote speeltuin vanuit de gemeente geplaatst – al kun je je dat haast niet voorstellen als je kijkt naar wat er nu staat. Een doolhof, schatopgraving, eetbaar groen, sluippaadjes en afbouwhutten vormen samen een educatief en innovatief speellandschap waarin voor ieder kind voldoende te ontdekken valt. 

Pleitbezorger van het circulair spelen 

De glijbaan in het Hannie Schaftpark stond eerst op een andere speelplek binnen de gemeente. Maar gemeente Almere heeft zich binnen de Metropoolregio Amsterdam opgeworpen als pleitbezorger van het circulair spelen, en dat betekent onder andere dat oude speeltoestellen niet meer klakkeloos worden vervangen door nieuwe. 

Binnen de het project maken we gebruik van een interne marktplaats, zodat deze toestellen elders in de gemeente worden hergebruikt. Is er toch een toestel versleten, dan kijken we of de losse onderdelen nog bruikbaar zijn. Een mooi voorbeeld is de glijgoot. Deze was onderdeel van een toestel, maar is nu hergebruikt in een speelheuvel. Dat is net zo effectief – en soms nog mooier ook. Ook kijken we anders naar speelaanleidingen. Een palenlabyrint hoeft niet van speciaal hiervoor gekapte bomen gemaakt te worden, maar kan ook gevormd worden door een aantal bomen dicht bij elkaar te zetten. Is dit geen optie, dan maken we gebruik van Almeers hout, dat vrijkomt vanuit onderhoudssnoei.  

Die circulaire insteek is een kolfje naar de hand van Donker Groep, waar duurzaamheid al jaren de standaard is. We vragen onszelf bij een nieuw project automatisch af: Welke materialen zijn er al? Wat kunnen we daarmee? En kunnen onze collega-aannemers, misschien gebruikmaken van de spullen die bij ons vrijkomen? Als we nieuwe materialen inzetten, hoe circulair is dat dan? Zo komt er een oneindige stroom van materialen op gang die perfect binnen de gedachte van circulaire spelen past. 

Daarbij is Donker ook aanjager van innovatie in de gehele keten. Zo hebben wij bij het Muzenpark een valdempende ondergrond van recyclebaar kunstgras toegepast met een valdempende onderplaat gemaakt van oude matrassen, ook weer circulair inzetbaar. Unieke ontwikkelingen, maar inmiddels de standaard binnen Donker Groep. 

Samen op avontuur in de natuur 

Aanvullend op het circulaire spelen werkt de gemeente ook inhoudelijk volgens een bijzonder speelbeleid. Onder de noemer ‘samen op avontuur’ zet Almere vol in op een natuurlijk speellandschap met niet alleen speeltoestellen, maar ook boomstammen, keien en andere natuurlijke speelelementen. Dat is natuurlijk niet zomaar. Uit onderzoek blijkt dat natuurlijk spelen heel goed is voor kinderen. Ze leren natuurlijke elementen kennen, risico’s inschatten, en het prikkelt de fantasie. 

Ook voor Donker Groep is natuurbeleving belangrijk. ‘We willen graag dat kinderen spelenderwijs ontdekken wat de natuur allemaal te bieden heeft. Liefst niet via gebaande paden, maar langs hun eigen weg.’ 

Belangrijk is dat de gemeente ‘samen op avontuur’ ook doorvoert in de samenwerking met Donker Groep en de collega aannemers. Juist door deze samenwerking bereiken we meer.  

Toch zijn er altijd kinderen – en trouwens ook ouders – die behoefte hebben aan de vastigheid en veiligheid van een speeltoestel. Daarom zoeken we constant naar een middenweg. We gebruiken het speeltoestel als aantrekkingskracht, en laten het kind vandaaruit de rest van de locatie ontdekken. Het ene kind blijft dan wat dichter bij het toestel, maar er zijn er ook genoeg die lekker bloemen gaan plukken, of op avontuur gaan in het doolhof.  

Inclusief spelen 

De speeltuin in het Muzenpark is een schoolvoorbeeld van een natuurlijk speellandschap. De basis is een plein waar aanleidingen en toestellen omheen staan die in het kader van inclusiviteit – net als de speeltuin in het Hannie Schaftpark – ook toegankelijk zijn voor kinderen met een beperking. Hoe verder weg de aanleidingen, hoe natuurlijker ze worden. Er is tijdens het ontwerpen goed gekeken hoe we inclusiviteit op natuurlijke wijze konden integreren. We willen geen onderscheid maken. Zo zijn de doolhoven vanuit verschillende kanten benaderbaar, ook met een rolstoel. En omdat het park een arboretum is, heeft Donker de bomen nadrukkelijk meegenomen in het ontwerp. Ook daar is gekeken hoe we de connectie maken met de plek. Zo hebben we o.a. de notenboom toegepast, toepasselijk bij het Muzenpark in de Muziekwijk.  

Vanuit de beleving van het kind 

Beide speeltuinen zijn samen met de omwonenden ontworpen. Een vast onderdeel van de totstandkoming van een nieuwe speelplaats in Almere is namelijk het participatietraject. Dat dient enerzijds om bewoners te laten zien hoe het beleid omtrent circulariteit en natuurlijk spelen van de gemeente eruitziet, maar ook om ze mee te laten denken. Het is vooral belangrijk om naar de kinderen te luisteren. Zij zijn immers de eindgebruikers. Circulariteit is de rode draad in het ontwerp, maar moet hierin geen belemmering vormen voor het speelplezier van het kind.  

Voor meer informatie over deze projecten, neem contact op met Alvin Riga van Donker Groep via .