Column: Weer zo’n jeukterm: Sociale Innovatie…

Column door Cora Jongenotter (Core-Identity)

Sinds een paar maanden is in de media meer en meer aandacht voor het onderwerp Sociale Innovatie, ook in relatie tot de bouw. De opgave voor de bouwsector in Nederland is er een die mede gevoed wordt door de Programma’s Nederland Circulair 2050 en de Energietransitie. De druk loopt op door het personeelstekort, waardoor noodzaak ontstaat op een andere manier te kijken naar de inzet van medewerkers. Zou dat de oorzaak zijn van die aandacht?

Laat ik mezelf eerst voorstellen: sinds 1 januari houd ik me vanuit mijn bedrijf Core-Identity bezig met “Purpose Works”, sociale innovatie als motor in de transitie naar de Circulaire Economie. Vanuit een creatieve achtergrond, die ik aanvulde met een opleiding Bedrijfskunde, kijk ik naar de wereld om mij heen.

De circulaire economie boeit mij enorm. De creativiteit en kansen die déze ontwikkeling ons biedt, is er een van: once in a lifetime! De ervaringen die ik de afgelopen jaren opdeed in de bouw en het onderwijs, maken dat ik in staat ben op een holistische manier te kijken naar de opgave. Ervaringen met vrijwilligerswerk in Kenya en Uganda, aangevuld met de MaasaiWalk in 2018, vormen mijn referentiekader.

Als partner van Cirkelstad kreeg ik de vraag mijn kennis en ervaringen rondom het onderwerp Sociale Innovatie in een column weer te geven. Gelijk de Circulaire Economie is Sociale Innovatie een uitdagend thema waarin nog veel te leren is. Ik schrijf vanuit mijn achtergrond neer wat ik ervaar, ook als ik onderuit ga. Dat is mijn leermoment en wellicht ook dat van u als lezer!

Maasai lessen

In mei 2018 maakte ik deel uit van een internationaal gezelschap dat met Maasai-leider Ezekiel Ole Katato en zijn krijgers een wandeling van 100 kilometer maakte door Amboseli, Kenya. Het doel van deze tocht was de dialoog aan te gaan over wederzijdse uitdagingen. Wat betekent de klimaatverandering voor de Maasai en hoe authentiek is hun bestaan?

De Maasai waren altijd in staat op basis van hun wijsheid het weer te voorspellen. Dat lukt niet meer. In de strijd tegen klimaatverandering nemen ook zij hun verantwoordelijkheid. Daarbij hopen zij op een open dialoog met de overheid. Dat is lastig omdat zij als toeristische attractie worden gezien en niet als sparringpartner voor het oplossen van mondiale vraagstukken.

In september 2018 was Ezekiel in Nederland om zijn verhaal te doen voor een breed publiek. Zo sprak hij onder andere tijdens het Green Buildings Congres 2018. In dezelfde periode mocht ik een presentatie geven over mijn visie op Circulaire Economie bij Hogeschool Inholland. Mijn bijdrage stond als laatste die dag ingeroosterd. Ik had een uitdaging. Terwijl ik mijn presentatie voorbereidde kreeg ik een brainwave. Zou ik…? Een paar telefoontjes later kwam het verlossende antwoord: ”Ezekiel wil graag een deel van je presentatie overnemen!” Op dat moment wist de organisatie van het congres echter nog van niets.

Ik haalde Ezekiel op met mijn elektrische auto, dat was even wennen voor hem. En dan zat er ook nog een vrouw achter het stuur… Nadat ik mijn auto parkeerde en aan het laadstation koppelde keek ik nog even om. Tja…

Ezekiel Ole Katato

Bij zijn introductie aan de studenten vertelde ik hen dat Ezekiel de dag ervoor in gesprek was met onze voormalig minister-president Jan Peter Balkenende en nu graag tijd voor hen wilde vrijmaken. Ezekiel vertelde zijn verhaal aan een grote groep studenten en boeide hen met levensvragen en over de dilemma’s van zijn zoons: Maasai krijger worden of ICT’er…?

Wat heeft dit met de bouw te maken?

Trends en ontwikkelingen vormen de basis voor de kansen die een Circulaire Economie biedt. Door de dialoog aan te gaan met hen die hun verantwoordelijkheid nemen, ontstaat bij mij inspiratie voor “Purpose Works”. Door op een andere manier naar leiderschap te kijken, flexibel te organiseren en écht samen te werken gaan er deuren open die anders gesloten blijven.

Het is inmiddels 2 jaar geleden dat ik een bijdrage aan een column leverde met als titel “Circulair bouwen verjongt het imago van de sector”.  Los van de inhoud kan ik nog steeds achter die titel staan. Het is nóg langer geleden dat ik schreef over “De student aan het roer”, een oproep om mee te denken over de rol van de student in het bedrijf.

Inmiddels staat “de bouw” op scherp. Er is een schrijnend tekort aan personeel en een toenemende mate van complexiteit en flexibiliteit. Vakkennis alleen is niet meer voldoende. De samenleving vraagt niet alleen (in dit geval) bouwkundige waarde toe te voegen, maar ook maatschappelijke en morele waarde! Dit vraagt van de medewerker zich oprecht en kwetsbaar op te durven stellen.

Samenwerken in nieuwe netwerken/samenwerkingsverbanden, vraagt om ander leiderschap. Door in te zetten op kennisontwikkeling kunnen we samen leren bouwen aan innovatievermogen. Het uitbannen van verspilling is een gezamenlijk thema. De inzet en kennis van gedreven mensen is cruciaal voor de circulaire economie.

De circulaire economie kent inmiddels voorbeelden van samenwerking waarin opdrachtgever en opdrachtnemer zijn gebaat bij verhoogde kwaliteit en maximaal waardebehoud. Dit streven naar een win-win situatie vindt een basis in Lean Management, waarbij het doel is een langdurige verbetering van zowel individuele organisaties als de keten als geheel. 

Het is tijd voor anders denken, handelen en organiseren én voor het niet weten. Waar is ruimte voor verandering en hoe gaat de organisatie daar mee om? “Purpose Works” gaat over die verbinding tussen Sociale Innovatie, Circulair Bouwen en Lean Management. Omdat anders denken en werken van nu is, nodig ik u uit de jeukterm te omarmen en aan de slag te gaan. In deze maandelijkse column zal ik U proberen te inspireren!

Cora Jongenotter

Cora schrijft voor Cirkelstad regelmatig een column over Sociale Innovatie. Cora bouwt vanuit haar bedrijf, Core-Identity, aan de circulaire Economie.

< Ketensamenwerking rondom beton, hout en metaal | Circulair werken is soms lastig, maar het kan écht >