Circulair BKZ in zicht 2023 – Over ketensamenwerking

Column Tineke Beuker-Bongers

In deze columns maak ik zichtbaar wat BZK, samen met anderen, doet om circulair bouwen het nieuwe normaal te laten worden. Om te laten zien waar BZK aan werkt en waar we naar toe gaan en daarmee beleid en praktijk wat dichter bij elkaar te brengen.

Sinds ik een hond heb ziet de wereld er anders uit. Ging je voorheen overal zonder nadenken naar toe, nu moet ik mij afvragen of de hond mee kan. Naar musea en sommige restaurants kan de hond niet mee. Maar ook is hij niet op alle (verre) familiefeestjes gewenst. Dit ondanks dat hij heel lief is en behoorlijk goed luistert. Er zijn soms mensen die gewoon bang zijn voor honden, al dan niet gevoed door een eerdere slechte ervaring met een hond.

De hond thuislaten is dan niet altijd mogelijk omdat ik hem niet een hele dag alleen thuis wil laten. Dat betekent met andere partijen dan ik gewend was kijken hoe ik mijn hond onderdak kan geven. De dagopvang voor honden biedt voor werkdagen uitkomst. Daar gaat hij altijd met heel veel plezier naar toe omdat hij daar de hele dag met andere honden kan spelen. Maar in het weekend wordt het lastiger.

Zoals bij een feestje in Friesland. Mijn moeder van achtentachtig zou hem graag opvangen, maar dan gebeuren er zeker ongelukken bij het uitlaten omdat hij haar omver trekt. Gelukkig kan mijn broer, die vroeger zelf een hond heeft gehad, deze keer voor de hond zorgen als ik naar Friesland ga.

Werkbezoek biobased bouwen en nieuwe vormen van samenwerking

Bouwen met biobased bouwmaterialen vraagt ook om samenwerking met andere partijen dan je gewend bent. Op 22 juni hebben een collega en ik in Brabant een werkbezoek gebracht om het eerste resultaat van een biobased keten in te praktijk te zien. Samen met de ketenpartijen werd een van de aangesloten akkerbouwers bezocht, die onder andere graanstro en vezelhennep teelt voor de bouw. Hadden we de hele week zon, uitgerekend op deze dag regende het. Gelukkig was er een oplegger geregeld waar we allemaal droog in konden staan.

Na de akker werd een corporatiewoning van woCom in Budel bezocht. Hier werd ter plekke een woning geïsoleerd met inblaasisolatie door strobouwdeskundige Wouter Klijn. Dit is de eerste woning die voortkomt uit de Brabantse corporatiedeal die met lokaal geteelde natuurlijke grondstoffen is geïsoleerd. Hier lees je meer over dit werkbezoek.

Onder leiding van Rabobank, Provincie Noord-Brabant en Building Balance wordt in Brabant gebouwd aan diverse ketens ‘van land tot pand’. In de keten ‘Zuidoost-Brabant Verbouwt Natuurlijk Samen’ sloegen boeren, bouwers en 13 woningcorporaties dit voorjaar de handen ineen en zetten de schop in de grond om tot een haalbare en schaalbare samenwerking te komen.

Building Balance probeert door het opzetten, stimuleren en ondersteunen van regionale en landelijke ketens van biobased bouwmaterialen het gebruik van vezelrijke gewassen van eigen bodem in de bouw te versnellen. BZK financiert samen met LNV, de Rabobank en een aantal provincies het programma Building Balance.

Daarnaast heeft het kabinet bij de voorjaarsbesluitvorming € 200 miljoen uit het Klimaatfonds vrijgemaakt voor de normering en stimulering van biobased bouwen. Daarbij is aangegeven dat het budget in ieder geval moet worden ingezet voor (1) het opzetten van innovatieve productielijnen voor verwerkers van biobased grondstoffen, (2) de vorming van ketens tussen boeren, verwerkers en bouwers, en (3) het maken van (biobased) productkaarten voor de Nationale Milieudatabase (NMD).

Er wordt nu met de ministeries van LNV, K&E en I&W aan een opschalingsplan gewerkt, waarin de aanpak van Building Balance verder wordt ontwikkeld.

Subsidie voor een circulair ketenproject

Een groep bedrijven werkt samen in het project ‘Circulaire Bouwstromen’. Het doel van het project is om het hergebruik van bouwmaterialen bij renovatie- en nieuwbouw te vergroten. Anders dan soortgelijke projecten streeft Circulaire Bouwstromen naar zoveel mogelijk hergebruik op dezelfde plek. Om dat te bereiken, proberen de deelnemers vraag en aanbod op tijd bijeen te brengen.

Lees hier het hele artikel: ”Optimaal hergebruik bouwmaterialen dankzij ketensamenwerking” (rvo.nl).

De subsidie circulaire ketenprojecten is bedoeld voor mkb-ondernemers. Wil je ook samen met andere ondernemers een product, proces of dienst circulair ontwerpen, produceren of organiseren? En wil je daarvoor hulp van een ervaren procesbegeleider? Hoewel de middelen voor dit jaar op zijn, volgend jaar kan ook jij een aanvraag indienen. Dus heb je belangstelling, kijk alvast hier.

Ontwikkeling productkaarten hergebruik                          

Ook binnen een branche is samenwerking van belang. VERAS, branchevereniging voor sloopaannemers en asbestverwijderingsbedrijven, ontwikkelt met een aantal bedrijven drie nieuwe categorie 2 productkaarten die in de NMD worden opgenomen. Het gaat om productkaarten voor her te gebruiken balkhout, houten vloerdelen en tussenwanden. De kaarten worden ontwikkeld in het kader van het Witte Vlekkenproject Hergebruik.

Het aantal kaarten in de categorie hergebruik is nog beperkt, maar wel belangrijk omdat hergebruik samen met biobased materialen een cruciale rol speelt in de circulaire bouweconomie.

Lees hier het hele artikel en de oproep om sloopaannemers meer tijd te geven zodat her te gebruiken materialen kunnen worden oogst.

Circulair bouwen vraagt een nieuwe manier van ontwerp, bouw, gebruik, beheer en onderhoud, verbouw en uiteindelijk sloop en eventueel hergebruik van belang. Het vraagt ook om ketensamenwerking, een nieuwe manier van samenwerken in de keten, met misschien wel andere partners dan je gewend bent, op andere momenten in de keten.

Alleen dan kunnen we nog meer stappen zetten naar een circulaire bouweconomie.

Tineke Beuker

Tineke schrijft voor Cirkelstad regelmatig een column over circulaire bouweconomie. Zij werkt als senior beleidsmedewerker Circulaire Bouweconomie bij Ministerie van BZK.

< Afscheid van Rutger Büch (en toch ook weer niet) | Zuid-Holland gaat aan de slag met Het Nieuwe Normaal >