Column Tineke Beuker-Bongers

In deze columns maak ik zichtbaar wat BZK, samen met anderen, doet om circulair bouwen het nieuwe normaal te laten worden. Om te laten zien waar BZK aan werkt en waar we naar toe gaan en daarmee beleid en praktijk wat dichter bij elkaar te brengen.

Mijn hond Bikkel is bijna twee jaar. Hij is opgegroeid tot een rustig koekiemonster, voor eten doet hij alles. Er valt minder over hem te schrijven omdat hij niet meer zoveel dwaze dingen doet. Toch weet hij mij nog te verbazen. Hij is niet zo van het achter balletjes aan rennen en weer terugbrengen, maar hij ging er een keer met een balletje van een andere hond vandoor. Hij vond het geweldig dat die hond achter hem aan kwam. Of toen hij een dummy-eend telkens uit het water haalde en terugbracht. Op het land heeft hij hier al na een keer gooien genoeg van, maar nu bleef hij maar doorgaan. Dit zal ik dus vaker gaan doen.

Waar ik niet mee doorga is het schrijven van deze columns. Ik ben daar in 2019 mee begonnen en dit is mijn laatste column. Na 5 jaar is het wel mooi geweest. Geen druk meer of die beleidsbrief nu wel of niet volgens plan uitgaat, waardoor soms een groot deel van de column moest worden herschreven. Maar jammer genoeg ook geen podium meer voor de mooie en interessante projecten die navolging verdienen.

Brief aan TK

Op 4 oktober 2023 is de brief ‘Normering circulair bouwen en standaardisatie uitvraag duurzame woningbouw’ uitgegaan. Om haalbare, betaalbare en toekomstbestendige woningen te bouwen wordt in de brief ingegaan op volgende vier wegen om dat te realiseren:

1. Door een ambitieuze en stapsgewijze verhoging van de landelijke wettelijke eisen;
2. Door het niet in werking treden van de mogelijkheid om lokaal af te wijken van de landelijke wettelijke eisen ten aanzien van energieprestatie en milieuprestatie van gebouwen;
3. Door het maken van afspraken met belanghebbende partijen om te komen tot standaardisatie van wat door opdrachtgevers wordt gevraagd als het gaat om woningbouw met ambities voor duurzaamheid die hoger zijn dan de huidige wettelijke eisen;
4. Stimulering van biobased bouwen en het maken van afspraken over duurzaam materiaalgebruik via een bouwmaterialenakkoord.

Klik hier voor de volledige brief.

Lancering opschalingsplan voor biobased bouwen

In de brief wordt ook ingegaan op de voortgang van de inzet op biobased bouwen. Op dit moment wordt er gewerkt aan een opschalingsplan waarin wordt aangegeven welke activiteiten er de komende jaren worden uitgevoerd. De focus hierbij ligt op de grootschalige toepassing van biobased bouwmaterialen gemaakt van vezelgewassen als vlas, hennep, sorghum en miscanthus. Met de teelt van vezelgewassen is in meerdere opzichten veel winst te behalen. Het leidt tot CO2-reductie, draagt bij aan het behalen van circulaire doelen (minder verbruik van primaire niet-hernieuwbare grondstoffen) en het geeft perspectief aan boeren die moeten of willen extensiveren.

Er wordt doorgegaan met de aanpak van de stichting Building Balance. Deze aanpak zal in het opschalingsplan, dat nog dit jaar gereed komt, verder worden ontwikkeld.

Ook wordt er in de subsidieregelingen voor woningeigenaren (ISDE, SVVE, SVOH) een financiële bonus opgenomen als er biobased isolatiemaatregelen worden toegepast.

Circulair slopen en hoogwaardig hergebruik

Waar ik mij de komende tijd meer mee bezig ga houden is het stimuleren van remonteren. Of te wel demonteren én hoogwaardig hergebruiken van bouwelementen- en materialen. Circulair slopen is een middel om te komen tot hergebruik van bouwelementen- en materialen. Hergebruik leidt tot CO₂-reductie en draagt samen met biobased bouwen bij aan de circulaire transitie in de bouwsector. Het kabinet heeft bij voorjaarsbesluitvorming besloten tot de aanpak normering circulair slopen. Momenteel wordt er met diverse partijen gekeken welke activiteiten circulair slopen en de vraag naar hergebruik kunnen bevorderen en ondersteunen. Deze activiteiten moeten leiden tot een advies eind 2024, wat vervolgens zal uitmonden in een route om circulair slopen en hoogwaardig hergebruik meer gemeengoed te laten worden.

En natuurlijk beginnen we niet op nul. Er zijn al een aantal mooie projecten en koplopers die daarmee bezig zijn. Denk aan de sloop van Prinsenhof in Arnhem van de provincie Gelderland. Kanaalplaatvloeren komen in een nieuwe sporthal en ook is een circulaire fietsenstalling ontworpen. Met de meeste vrijkomende materialen wordt echter een circulair centrum gerealiseerd in Heerde. 

Het Erasmus MC in Rotterdam was het donorgebouw voor het kantoorgebouw De Boerderij in Borne, waar ik zelf nog eens moet gaan kijken. En natuurlijk het alweer enige tijd geleden afgeronde project Super Local in Kerkrade.

Werkbezoek Rivierduinen Silvolde

Midden september was ik mee met een werkbezoek van de minister aan Silvolde. In de achterhoek is dit een mooi voorbeeld van industrieel en circulair bouwen met veel aandacht voor de natuur. Mooie houten woningen van Barli, waarbij voor de fundering beton van de vroegere fabriekshallen is hergebruikt. Deze appartementen en eengezinswoningen staan in een rivierduinen landschap dat zich nog wat verder moet ontwikkelen. Naast natuur ook aandacht voor de mens en het samen leven. Dit uit zich onder andere in een gemeenschappelijke ruimte, werkbank en een gemeenschappelijke kas en moestuin. Meer over dit werkbezoek en het project Rivierduinen vind je hier.

Mijn laatste column. De maandelijkse deadline van deze column kwam niet altijd even goed uit, ook het schrijven ging niet altijd vanzelf. Er gebeurt veel en er valt genoeg te schrijven, maar toch was het soms inspiratie zoeken om niet alleen een interessante maar ook leuke column te schrijven, zonder ambtelijk taalgebruik. Ik hoop dat jullie mijn column met plezier lazen. Ik heb het in ieder geval uiteindelijk altijd met plezier gedaan.

En voor de duidelijkheid: hoewel dit mijn laatste column is, stop ik niet met mijn werk en het stimuleren van circulair bouwen. Ik blijf mij inzetten om te zorgen dat alle partijen in de bouwsector stappen gaan en blijven zetten naar een circulaire bouweconomie. Op naar de volgende stappen!