Door Tineke Beuker
In deze columns maak ik zichtbaar wat BZK, samen met anderen, doet om circulair bouwen het nieuwe normaal te laten worden. Om te laten zien waar BZK aan werkt en waar we naar toe gaan en daarmee beleid en praktijk wat dichter bij elkaar te brengen.
Als consument vind ik het vaak nog lastig om milieuvriendelijk bezig te zijn. Sta je in de winkel en heb je de keus tussen een soepblik en een plastic soeppak. Wat is dan beter voor het milieu?
En mijn labrador pup (alweer zeven maanden en een grote knul aan het worden) heb ik nog niet afgeleerd dat hij geen planten meer uitgraaft in de tuin. Een paar weken geleden kostte mij dat nog een Weigela. Dus ik moet nog wel eens een vervanger kopen. Ik wil dan best kijken naar biologisch geteelde planten, maar waar vind ik die in een breed assortiment? Zelf zaaien en scheuren is dan een oplossing, maar niet voor bomen en struiken.
Of een aannemer vinden die met tweedehands materialen werkt? Dan gaat gemak toch weer voor milieu en wordt er door vakmensen een stevig zandbed en nieuwe bestrating gelegd op de plek van de 4×4 camper. Sowieso tweedehands bouwmaterialen vinden als particulier vind ik lastig. Voor dakpannen heb ik dankzij mijn buren een adres gevonden, een wc-pot is na flink schoonmaken hergebruikt, maar een wastafel en kraan heb ik laatst toch nieuw gekocht.
Als particulier loop ik tegen dit soort vraagstukken en problemen aan, maar bedrijven ondervinden hetzelfde.
MateriaalScout – hergebruik bouwmaterialen
Er zijn voor de professional inmiddels verschillende platforms beschikbaar waarop tweedehands bouwmaterialen worden aangeboden. Maar het kost tijd om deze allemaal te bekijken op geschikt aanbod. En materialen en producten die nog niet beschikbaar zijn worden gemist. We zullen maar een deel van de materiaalbehoefte in kunnen vullen met het hergebruik van bouwmaterialen, maar door meer bouwmateriaal opnieuw te gebruiken dan we nu doen voorkomen we heel veel CO2 uitstoot.
De MateriaalScout gaat helpen bij het zoeken naar herbruikbaar bouwmateriaal. Zowel online als offline wordt, vraag gestuurd, beschikbaar aanbod gevonden. Met deze tool wordt herbruikbaar materiaal beter toegankelijk en daarmee toepasbaar in elk bouwproject. Met subsidie van de rijksoverheid is de ontwikkeling mogelijk gemaakt. Inmiddels doen al ongeveer dertig bekende opdrachtgevers en opdrachtnemers actief met circulair slopen en bouwen mee.
Op 20 september wordt de MateriaalScout app gelanceerd. Meer informatie, die na de lancering nog wordt aangevuld met onder andere een inlogknop, vind je op de MateriaalScout.
Kwaliteitslabel Groen – hergebruik bomen en struiken
Niet alleen bouwmaterialen kunnen worden hergebruikt, maar ook groen. Stichting Insert zet zich in om bomen en heesters die jaren de tijd gehad hebben om te groeien, niet te verspillen, maar circulair te verplanten. Want beplanting zuivert water en lucht, faciliteert biodiversiteit, houdt hemelwater vast, reguleert het CO2-gehalte, slaat stikstof op en zorgt voor verkoeling in deze warme dagen. De waarde van deze diensten neemt toe naarmate de beplanting meer volwassen is. Het Insert Kwaliteitslabel Groen geeft inzicht in de haalbaarheid van het verplanten van een groenobject. Hierbij worden diverse aspecten meegenomen, zoals de conditie van het te verplanten object, maar ook wordt gekeken naar de omstandigheden van de huidige plaats van het object. Vervolgens worden de nodige voorbereidingen getroffen om tot de uiteindelijke verplanting te komen. Nadat de boom of heester is verplaatst, wordt nazorg gegeven, zodat de kans van een geslaagde verplanting toeneemt.
Stichting Insert heeft het Kwaliteitslabel Groen samen met hoveniers en boomadviseurs ontwikkeld.
Het Kwaliteitslabel Groen biedt niet alleen toegevoegde waarde voor een groenere wereld, maar ook voor het verduurzamen van een project, hoe? dat lees je hier.
Ook inspirerend om te lezen is een greenpaper waarin wordt getoond welke mogelijkheden er zijn om je lineaire proces te veranderen in een duurzaam en groen circulair proces. Dit gebeurt aan de hand van het nieuwe 10R-model Groen. Ik had hem nog niet gezien, maar knap hoe het 10R model is aangepast om van toepassing te zijn voor bomen en struiken.
Platform31 Circulariteit en energie-installaties
Er is al een aantal jaar aandacht voor energie, zowel besparing als duurzame opwek. Beide hebben een vlucht genomen sinds de gasprijs flink is gestegen. Gelukkig zien we ook bij energie-installaties een toenemende aandacht voor circulariteit en het milieu. Zo is er op de professionele markt een airco van Nederlandse bodem beschikbaar met koelwater als koudemiddel.
Platform31 organiseert voor gemeenten een reeks bijeenkomsten over het thema Circulariteit en de energietransitie. Op 5 juli vond de eerste bijeenkomst plaats, over circulair isoleren. Op 27 september vindt een tweede web-bijeenkomst plaats over circulariteit van energie-installaties.
Interesse? Hier kun je meer lezen en je aanmelden.
NMD en Integrale beoordeling van milieu- en energieprestatie
Naar verwachting eind van dit jaar wordt het mogelijk een integrale berekening van de milieueffecten van energiegebruik én materiaalgebruik in bouwwerken te maken. Hierdoor kan al in de ontwerpfase met een integrale beoordeling worden geoptimaliseerd in materialisatie ten aanzien van de milieu- en energieprestatie.
Het project wordt in opdracht van Stichting NMD uitgevoerd door LBP|SIGHT. Meer hierover lees je op de site van stichting NMD.
Ondersteuning voor woningcorporaties
Door Alba, Cirkelstad, de Groene Huisvesters en Platform 31 wordt hard gewerkt om woningcorporaties te helpen bij circulair bouwen en renoveren. Niet alleen projectleiders en inkopers, maar ook bestuurders en mensen uit de Raad van Toezicht kunnen deelnemen aan speciaal voor hen ontworpen werksessies. In oktober komt nadere informatie beschikbaar, zoals data en inhoud van de sessies. Vanaf november zullen de sessies gaan plaats vinden. De meeste impact wordt bereikt als uit één organisatie alle drie de doelgroepen meedoen. Dus denk er alvast over na of dit misschien iets voor jouw corporatie kan zijn.
Stukje bij beetje wordt groen doen weer wat makkelijker. We zijn er nog lang niet, maar ik zie dat er elke dag stappen worden gezet om meer circulair en milieuvriendelijker te bouwen. Nu iedereen weer terugkomt van vakantie ga ik zelf even uitrusten en nieuwe energie opdoen, onder andere voor mijn volgende column.
Tineke Beuker
Tineke schrijft voor Cirkelstad regelmatig een column over circulaire bouweconomie. Zij werkt als senior beleidsmedewerker Circulaire Bouweconomie bij Ministerie van BZK.