Circulair BZK in zicht 2022 – Over hulpmiddelen

Door Tineke Beuker

In deze columns maak ik zichtbaar wat BZK, samen met anderen, doet om circulair bouwen het nieuwe normaal te laten worden. Om te laten zien waar BZK aan werkt en waar we naar toe gaan en daarmee beleid en praktijk wat dichter bij elkaar te brengen.

Mijn labrador pup is lief en hij luistert al behoorlijk goed, maar als er andere honden in het spel zijn dan heeft hij geen aandacht meer voor mij. Ik kan dan roepen wat ik wil, maar komen doet hij niet. Om hier enige verandering in aan te brengen, of te wel mij te leren wanneer en hoe ik zijn aandacht kan krijgen en vasthouden, zitten we op cursus. Daarbij worden hulpmiddelen gebruikt zoals matjes en opstapjes.

Mijn buurman, wiens gezondheid snel achteruitgaat, maakt ook gebruik van hulpmiddelen. Deze zijn van een wat noodzakelijker aard, want zonder rolstoel komt hij bijvoorbeeld nergens meer.

Om een transitie naar een circulaire (bouw)economie te maken zijn er ook hulpmiddelen nodig. Zoals hulpmiddelen om inzichtelijk te maken wat beter of milieuvriendelijker kan. Of inzicht in wat er al kan of hoe je iets kan doen.

Self Assessment tool voor MKB bedrijven

In de nieuwsbrief van Circo kwam ik een artikel tegen over een self assessment tool om snel en eenvoudig de milieu-impact van een product in kaart te brengen. TNO ontwikkelde deze tool in samenwerking met CIRCO en LBP | Sight en ondersteund door het Uitvoeringsprogramma Circulaire Maakindustrie (UPCM).

Ook handig voor bouwproducten. Dit lijkt mij een handige tool wanneer het om een ontwikkeltraject van een product gaat, want dan wil je niet bij elke wijziging een volledige Levenscyclusanalyse (LCA) laten opstellen, en krijg je wel inzicht in wat er milieuvriendelijker kan.

MKB- bedrijven kunnen met deze gratis self assessment tool betere beslissingen maken die bijdragen aan een duurzame en circulaire economie.

De self assessment tool betreft een vereenvoudigde weergave, dus latere inschakeling van een LCA-deskundige is nodig om je bouwproduct op te nemen in de nationale milieudatabase van de stichting NMD.

Handreiking tenderen voor circulaire woningbouw

Op de Nationale conferentie circulaire bouweconomie is de handreiking tenderen voor circulaire woningbouw van het Transitieteam opgeleverd. Het bevat inspiratie en praktische handvatten voor gemeenten.

Tien lessen en twintig tips geven inhoudelijke en praktische handvatten voor gemeenten die kiezen voor circulaire woningbouw via tenderen en met gebruik van de milieuprestatie-eis gebouwen (MPG) om op een lage milieubelasting te sturen. Uitgangspunt zijn gemeenten met grondpositie voor tendertrajecten. Niet alleen lessen en tips, maar ter inspiratie staan er ook 11 voorbeeldprojecten in de handreiking. Projectleiders, duurzaamheidscoördinatoren en inkopers van gemeenten kunnen dit direct toepassen in hun eigen tenderprojecten. Alle informatie is echter ook handig voor andere opdrachtgevende partijen.

Dit brengt mij bij een vraag die ik vaker krijg, namelijk waarom gemeenten geen betere milieuprestatie mogen eisen dan in het Bouwbesluit staat. Dit klopt, maar er is een verschil tussen eisen en vragen of uitdagen van partijen. Een hogere ambitie hebben mag en zien we graag. En bij het beoordelen van offertes een betere milieuprestatie honoreren met extra punten mag ook (tip 1 uit de handreiking). Dus het is wel degelijk mogelijk om een hogere ambitie te hebben en te realiseren.

Buyer group duurzame zonnepanelen

De energie transitie en het komen tot een circulaire economie zijn twee belangrijke uitdagingen waar we nu voor staan. Fotovoltaïsche (PV) zonnepanelen spelen hierin een belangrijke rol. Zonnepanelen worden nu meestal ingekocht op basis van het hoogste rendement voor de laagste prijs. Wat ik niet wist is dat er grote verschillen blijken te zijn in zonnepanelen met betrekking tot levensduur, carbon footprint, toxische materialen en de arbeidsomstandigheden waaronder panelen zijn geproduceerd. En dan hebben we het nog niet over de mogelijkheid van reparatie en hergebruik.

Via het opstellen van een marktvisie en inkoopstrategie werkt deze buyer group toe naar daadwerkelijke inkoop van zonnepanelen. Maar ook wordt er gewerkt aan een overzicht van duurzamere zonnepanelen die nu of over enkele jaren beschikbaar zijn. En aan een algemene, publiek beschikbare, leidraad voor het duurzaam inkopen van PV-installaties door andere organisaties.

Wil je meer weten of misschien wel deelnemen aan deze buyer group kijk dan hier voor meer informatie.

Dit sluit mooi aan op de ontwikkeling van zonnepanelen in Nederland. In de loop van 2023 komen naar verwachting Nederlandse zonnepanelen op de markt met een aanzienlijke lagere milieu-impact dan de tot nu toe gangbare zonnepanelen. Het bedrijf Solarge is momenteel drukdoende het productieproces van de kunststof zonnepanelen op te zetten. In de aanloopfase van de marktintroductie heeft Solarge het paneel aangemeld voor het Witte Vlekkenproject van Stichting NMD, om te komen tot een categorie 1 productkaart voor in de nationale milieudatabase. Lees hier het gesprek met Solarge.

Met deze hulpmiddelen kunnen bedrijven en overheden (verdere) stappen zetten om gezamenlijk naar een circulaire bouweconomie toe te werken. Ik ga eerst even van het mooie weer genieten en daarna stappen zetten voor een volgende column. 

Tineke Beuker

Tineke schrijft voor Cirkelstad regelmatig een column over circulaire bouweconomie. Zij werkt als senior beleidsmedewerker Circulaire Bouweconomie bij Ministerie van BZK.

< Update voor de zomer | 100% biobased uw budget voor onkruidbestrijding verlagen >