Column: Circulair BZK in zicht

Tineke Beuker over kennis en comfortzone

In deze columns maak ik zichtbaar wat BZK, samen met anderen, doet om circulair bouwen het nieuwe normaal te laten worden. Om te laten zien waar BZK aan werkt en waar we naar toe gaan en daarmee beleid en praktijk wat dichter bij elkaar te brengen.

Zoals in mijn vorige column aangegeven zijn Platform 31 en Cirkelstad belangrijke organisaties waarmee BZK stappen zet op het gebied van kennisontwikkeling en kennisdeling over circulair bouwen. Mijn insteek hierbij is gericht op de ontwikkeling van praktische handvatten en hulpmiddelen voor medeoverheden, woningcorporaties en bouwers om direct mee (verder) aan de slag te gaan. Ook wordt meer handen en voeten gegeven aan het vormgeven van een integrale aanpak van de energietransitie, klimaatadaptatie en circulair bouwen. Op een aantal van deze projecten ga ik zo in.

Maar eerst even een klein uitstapje naar een artikel in Cobouw over de Praktijkdag Circulair.

Hierin geeft hoogleraar Strategie en Transformatiemanagement Roobeek aan dat samenwerken niet genoeg is om tot een circulaire economie te komen, maar dat netwerksamenwerking nodig is. Er moet volgens haar groter en breder worden gedacht, waaronder samenwerken met je concurrenten. Dit betekent dat je uit je comfortzone moet komen. Het woord comfortzone triggerde mij omdat ik het afgelopen jaar regelmatig uit mijn comfortzone ben gestapt, geduwd of getrokken. En daar kunnen mooie dingen uit voortkomen heb ik ondervonden. Deze column en mijn aanwezigheid op LinkedIn zijn daar onder andere het resultaat van.

Maar het woord triggerde mij ook omdat dit precies is wat er van de deelnemers aan het Cirkelstad project ´Samen Versnellen´ wordt verwacht: uit je comfortzone stappen en aan de slag met concurrenten. Op 10 april j.l. is op Building Holland de aftrap gegeven. De komende drie jaar gaan BAM, Dura Vermeer, VolkerWessels en van Wijnen samen met de gemeenten Amsterdam, Den Haag, Rotterdam, Utrecht en het Rijksvastgoedbedrijf (verder) aan de slag met circulair bouwen. Via de betrokkenheid van ACCEZ (een kennisprogramma van de provincie Zuid-Holland, het Zuid-Hollandse bedrijfsleven en universiteiten om de overgang naar de circulaire economie te versnellen) zijn ook kennisorganisaties aangesloten.

Nog dit jaar brengt elke partij 1 project in, in 2020 elk 2 projecten en in 2021 elk 4 projecten, dan kom je na 3 jaar op circa 65 projecten. De projecten worden gemonitord en met de kennis en ervaring die er wordt opgedaan wordt een toolbox circulair bouwen gevuld. Wat betreft de inhoud komen vragen aan bod als wat is circulair aanbesteden, ontwikkelen en ontwerpen. Maar er wordt ook kennis opgedaan over hoe circulair bouwen in een organisatie kan worden geïmplementeerd.

Alle opgedane kennis over circulair bouwen wordt landelijk gedeeld, waaronder natuurlijk de ‘no regret’ maatregelen die snel kunnen worden toegepast. Maar naast kennisontwikkeling en kennisdeling draagt dit project ook bij aan opschaling. En de opschaling blijft niet enkel beperkt tot de deelnemende organisaties: de Metropool Regio Amsterdam (MRA) is de eerste regio die alle bouwpartijen uit de regio oproept zich aan te sluiten. Doel is dat vanaf 2022 de ontwikkelde toolbox binnen de MRA-regio wordt toegepast.

Naast dit project levert BZK ook een bijdrage aan de bundeling van alle presentaties die op Building Holland op het podium van Cirkelstad zijn gegeven in een extra editie van het Stadsblad van Cirkelstad.

Tevens is een implementatiepaper gemeenten opgesteld. Via diepte-interviews rondom thema´s waar verschillende sectorgenoten ervaringen mee hebben opgedaan worden implementatie-papers gemaakt. Partijen die volgen kunnen hierdoor sneller gebruik maken van eerder gemaakte fouten en inzichten.

In het project ‘Aardgasvrij en Circulair’ werken Platform31 en Cirkelstad samen. Platform31 brengt voor een aantal wijktypologieën op basis van de analyse van data van het CBS en Kadaster sociaaleconomische kansen in kaart. Centraal daarbij staat de koppeling tussen de fysieke en technische aspecten en de sociaaleconomische omstandigheden in de wijk. Een handleiding ‘welke aanpak past bij welke soort wijk?’ is het resultaat van dit project. Daarbij wordt in samenwerking met Cirkelstad, Plein06 en Alba Concepts, de mogelijkheden van circulariteit aan het aardgasvrij maken van wijken gekoppeld. Voor een drietal wijk typologieën wordt er gekeken naar circulaire alternatieven en meekoppelkansen. Dit jaar wordt het project afgerond.

Een ander project van Platform31 waar BZK aan bijdraagt is ´Circulaire woningbouw in de praktijk´. Om de transitie naar circulariteit in de bouwkolom te stimuleren is het belangrijk om opgedane ervaring en expertise op het gebied van circulariteit te ontsluiten en te delen. Daarbij focust dit project zich vooral op de woningbouw, waarbij goede recente voorbeelden in kaart worden gebracht. Deze projecten worden op een aantal voor het circulair bouwen van woningen typerende aspecten geanalyseerd. De hiermee in beeld gebrachte lessen worden voor de betrokken partijen in de bouwketen ontsloten.

Via RVO Podium Duurzame Gebouwen worden goede voorbeelden uitgedragen, maar hier staan nog niet veel woongebouwen op. De door Platform31 opgehaalde voorbeelden worden tevens gebruikt om dit Podium verder te vullen.

Maar aangezien we groter en breder moeten denken volgens hoogleraar Roobeek, is ook het buitenland en wat daar gebeurt op het gebied van circulair bouwen van belang. Het afgelopen jaar heeft dit vooral aandacht gekregen wanneer een buitenlandse delegatie op bezoek kwam. Zo zijn er presentaties gegeven aan een Finse delegatie, aan de Franse ambassade en aan een Deense delegatie. Maar om een beter beeld te krijgen wat er speelt wordt door Platform31 de internationale positionering en samenwerking in kaart gebracht.

Verwacht je tot slot nog een tipje van de sluier over de volgende column? Helaas, ik heb zelf nog geen flauw idee waar ik dan over zal schrijven. En die verhipte deadline komt elke keer weer sneller dan verwacht.

Tineke Beuker

Tineke schrijft voor Cirkelstad regelmatig een column over circulaire bouweconomie. Zij werkt als senior beleidsmedewerker Circulaire Bouweconomie bij Ministerie van BZK.

 

< Circulair wonen op Strijp-S | Werkconferentie 2019 in vogelvlucht >