Reconsider: 20 woningen die alle conventies ter discussie stellen
In Eindhoven wordt een nieuw type sociale huurwoning ontwikkeld, dat meer kwaliteit biedt aan haar bewoners en volledig circulair is. Daarbij worden alle conventies ter discussie gesteld, zoals het standaardeisenprogramma. Ook wordt de bestaande voorraad tot grondstoffenbank verklaard. Wat hebben we al vanuit de bestaande voorraad, wat kunnen we op een nieuwe manier ontwerpen en welke overbodig geraakte zaken kunnen we weglaten? Iedere stap in het proces roept vragen op over hoe het anders kan. Het belangrijkste doel is het vergroten van kennis en het leren van de soms weerbarstige innovatiepraktijk in de bouw.
Opdrachtgever Woonbedrijf zet met dit project samen met Inbo, Volker Wessels en andere betrokken partijen een belangrijke stap richting een nieuwe en veerkrachtige economische strategie gebaseerd op een oneindige materialencyclus. In het businessmodel wordt op een andere manier gekeken naar de restwaarde van de woning, bijvoorbeeld door de woning modulair en verplaatsbaar te maken en door een restwaarde toe te rekenen aan de materialen.
Hergebruik en herbruikbaar
Het project draagt de naam Glaskring vanwege de locatie aan de Glaslaan op Strijp-S en als verwijzing naar het sluiten van kringlopen. De woningen worden geheel gebouwd met hergebruikte materialen en met materialen die in de toekomst herbruikbaar zullen zijn. Daarvoor is een samenwerking gezocht met sloopbedrijven Van Liempd en Baetsen. Er wordt zo veel mogelijk gebruikgemaakt van sloopmateriaal dat uit het eigen woningbezit van Woonbedrijf komt, zoals houten planken en trappen uit recent gesloopte woningen in de Eindhovense wijk Lijmbeek.
Beelden: Boven: Glaskring, Circulaire woning: exterieur en interieur. Onder: Glaskring, Grondstoffencirkel. Alle beelden copyright Inbo.
Het voorlopige ontwerp van de woningen gaat uit van een volledig houten casco en een prefab fundering. De modulaire maatvoering van 6,3 meter maakt verschillende configuraties en indelingen mogelijk. Architect Aron Bogers: “Door het plug-and-playprincipe van het interieur van de woning kunnen verschillende toepassingen getest worden en is er ruimte voor nieuwe initiatieven. In een stad als Eindhoven, waar design in het bloed zit, verwachten we veel van dit experiment.” 2/3
Betrokken bewoners
Een aantal enthousiaste bewoners is uitgenodigd om mee te denken over het ontwerp en de ontwikkeling van de woningen, in ruil voor de kans om er te gaan wonen. Op die manier worden vroeg in het proces de circulaire doelstellingen en persoonlijke wensen van bewoners op elkaar afgestemd. De overige woningen worden via de reguliere weg verhuurd.
De betrokken bewoners krijgen vragen over bijvoorbeeld de indeling van de woning, die zij in virtual reality bij Inbo kunnen beleven. Ook wordt gevraagd of ze bereid zijn om bijvoorbeeld in de zomer de luiken dicht te doen om opwarming van de woning te verminderen en of het nog van deze tijd is om een deurbel of vaste verwarming in de slaapkamer te hebben.
Leren van circulair
Alle betrokkenen hebben een nieuwsgierige houding en durven woningen te bedenken die alle conventies overboord gooien. Het opnieuw overwegen van een woning, waarvan er al zo veel gemaakt zijn, is vooral een proces van proberen en leren. Daarom zijn er verschillende toetsmomenten in het traject. Wanneer er knelpunten zijn, zoals voorschriften in het Bouwbesluit, wordt de dialoog opgezocht. Professionals uit en rond het projectteam worden vanwege hun vakkennis, bewustwording, reflectie en kennisontwikkelingen betrokken op deze momenten.
Angelique Bellemakers, districtsmanager bij Woonbedrijf: “Naast het bouwen met dit bijzondere bouwmateriaal is het leren voor ons erg belangrijk. We willen kennis opdoen over het ontwikkelen en bouwen van circulaire woningen. Als de woningen opgeleverd zijn, zijn we nog niet klaar. We willen namelijk ook weten hoe het is om in een circulaire woning te leven. Dit volgen en analyseren we gedurende een periode van twee jaar.’’
Het project is onderdeel van het Europese innovatieproject CHARM in samenwerking met TU Delft en andere corporaties in België, Frankrijk en Engeland. Zie: www.nweurope.eu