In één jaar tijd hebben we als Nederlanders te maken gehad met hevige overstromingen in Valkenburg (juli ’21), droogterecords (augustus ’22) en bosbranden op je vakantieadres in Frankrijk (juli ’22) waardoor je je camping moest ontvluchten. De gevolgen van klimaatverandering worden steeds tastbaarder. We kunnen klimaatverandering niet meer tegengaan, maar het nog wel afremmen. Daar is een veelvoud aan oplossingen voor nodig, waarbij de basis het gebruik van een ander kompas moet zijn: denken in CO₂-budgetten in plaats van CO₂-reductiedoelstellingen. Elk project krijgt een maximale hoeveelheid uit te stoten CO₂. Daarmee wordt het onderdeel van de ontwerpopgave, die voor ontwerpers meteen interessanter wordt en zal leiden tot veel innovatie in de bouw. De basis voor dit kompas is het carbon budget denken.

De 3 belangrijkste punten uit dit paper

1. We komen ruim boven de 1.5 graad opwarming van de aarde uit als we het huidige beleid en de voorgestelde reductiedoelen aanhouden. Ons klimaatbeleid is op dit moment veel te defensief en zelfs met de meest ambitieuze doelstelling – 60% minder CO₂-uitstoot in 2030 – stevenen we af op 2 graden opwarming van de aarde. We zullen sneller en effectiever onze uitstoot terug moeten dringen om onze aarde leefbaar te houden.
   

2. De bouw is één van de weinige sectoren die de transitie naar een CO₂-arme samenleving kan aanjagen en heeft daarbij eigenlijk ook geen keuze. Tot 2030 moeten er ongeveer één miljoen passende woonruimten worden gerealiseerd en acht miljoen worden na-geïsoleerd. De miljarden die daarmee gepaard gaan zijn potentieel een enorme katalysator voor biobased en industrieel bouwen als de bouw de drietrapsstrategie van carbon based design omarmd: preventie, waardebehoud en waardecreatie. Daarnaast is het cruciaal dat de uitstoot van de bouw wordt teruggedrongen om continuïteit van de woningbouw te borgen. Bouwen zonder uitstoot voorkomt dat bouwprojecten stilgelegd moeten worden.
   

3. Als we drie spelregels veranderen, zetten we de bouw en haar innovatiepotentieel enorm in haar kracht. Biobased en industrieel bouwen is allang niet nieuw meer, er kan al heel veel en er zijn steeds meer uit te voeren projecten. We zullen zo snel mogelijk serieus op moeten gaan schalen. Marktpartijen moeten hun beste beentje voor zetten en biobased bouwen als het beste alternatief presenteren, maar we zullen ook een ander spel moeten gaan spelen. Een spel waarbij de grenzen van de planeet centraal staan:
   

• Maak carbon based design de standaard ontwerpstrategie voor alle gebouwen en aanbestedingen. Dan wordt het minimaliseren van CO₂ uitstoot en het maximaliseren van CO₂-opslag in materialen de standaard.

• Stuur op module A van de MPG. Deze toont alléén de impact bij de productie en de bouw. Zo kan je sturen op de directe uitstoot van het bouwproject en op een maximum CO₂ budget per gebouw. Je voorkomt ook dat de MPG-score gedrukt wordt door een niet te controleren eindelevens-strategie over 50 jaar. We moeten nu onze uitstoot minimaliseren, niet pas over 50 jaar. Deze module A wordt ook wel de MPG-2 genoemd. 

• Neem biogene koolstofopslag mee in de nationale MPG systematiek. Er worden nu miljarden besteedt aan CCS-projecten, waarbij CO₂ door de zware industrie wordt opgevangen en vervolgens opgeslagen in lege gasbellen. Dit terwijl CO₂-opslag in biomassa óók langdurig opgeslagen kan worden en daarnaast nog vele andere voordelen heeft. Wanneer CO₂-opslag eerlijk gewaardeerd wordt in de nationale rekenmethodiek (MPG) en er ruimschoots categorie 1 data in de Nationale Milieu Database staat, stimuleert dit de opschaling van biobased bouwen.

Download pdf