Onze slogan dit jaar was: ‘Meedoen is nog nooit zo gemakkelijk geweest’. En wat een toepasselijke slogan! Bestuurlijk is er in Nederland veel aandacht voor circulair en inclusief bouwen. Het regeerakkoord reserveert vele miljarden voor de klimaat- en woonopgave. Grote fondsen verleggen hun investeringen van lineair naar circulair. Het geeft prioriteit, ruimte en waardering voor de transitie in de praktijk. 

Als je dan vervolgens in die praktijk gaat staan, dan zie je ook dat het nog nooit zo gemakkelijk is geweest. In heel Nederland kun je je aansluiten bij de Cirkelsteden. Voor iedereen is er vervolgens wel een project, een programma, een debat, een tool, een evenement waar jij behoefte aan hebt en waar je aan mee kunt doen. Het is niet meer de vraag óf je mee gaat doen, maar wannéér. 

Daar helpen wij graag aan mee! Trots op de partners, de spinners en het kernteam waarmee we elke dag weer werk maken van Steden zonder afval, zonder uitval.

Ondernemende groet en fijne feestdagen toegewenst,
Rutger Buch

Op naar het kantelpunt! 

Onze nieuwe strategie: ‘Het fundament is gelegd, op naar het Kantelpunt’. Wanneer er geen weg meer terug is en circulair bouwen daadwerkelijk Het Nieuwe Normaal in de bouwsector gaat worden. We hebben deze strategie presenteerd op de partnerdag.  

En wanneer bereik je dat kantelpunt dan? Bij 15% volgens de theorie! Deze hebben we vrij vertaald naar: 

• 15% van het nationale bouwvolume 
• 15% van de partijen actief in de bouw 
• 15% van de gemeenten in Nederland  
• 15% van de professionals die actief zijn in de bouw 

Op de partnerdag hebben we de nul-meting laten zien. Waar staan we aan het begin? Het percentage aan gemeenten hebben we direct al behaald. Natuurlijk, we zijn Cirkelstad! De overige indicatoren? Daar hebben we flink werk van te maken. Zin in! 

‘Het Nieuwe Normaal massaal omarmen’  

In 2019 was de aftrap van het vierjarige programma Samen Versnellen. Om met 6 grote opdrachtgevende en 6 grote opdrachtnemende partijen vier jaar tijd en ruimte te pakken om samen te leren ‘wat circulair bouwen inhoudt’ en ‘hoe je daarop kunt scoren’. Aan de TU Delft, Copper8, Alba concepts en Metabolic vroegen we om het proces inhoudelijk te begeleiden. Dit leidde tot een raamwerk voor circulair bouwen. 

Het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijkrelaties is van het begin af aan aangesloten. Zo kunnen ze zien waar het rijksbeleid al dan niet aangepast moet worden. In de rust kregen de programmaleden een peptalk mee. “We moeten tempo maken en als nationale opdrachtgevers Het Nieuwe Normaal massaal gaan omarmen.” aldus Chris Kuijpers, directeur-generaal Bestuur, Ruimte en Wonen (BZK).  

Het is natuurlijk mooi om zo’n peptalk te horen. Het is nog mooier te zien dat BZK er daadwerkelijk werk van maakt. De City Deal Circulair en conceptueel bouwen heeft Het Nieuwe Normaal als basis overgenomen. En er is direct een onderzoek gestart om tot beleidsadvies te komen op basis van Het Nieuwe Normaal. Wat moet er op rijks, provinciaal en gemeentelijk niveau aangepast worden om circulair bouwen daadwerkelijk tot het nieuwe normaal te laten behoren? 

Toonzettende programma’s 

Natuurlijk, de basis van Cirkelstad zijn de Cirkelsteden. De lokale communities waar publieke en private partijen elkaar helpen, stimuleren, inspireren. Door de jaren heen is Cirkelstad ook bij landelijke programma’s betrokken geraakt. De ene keer als initiatiefnemer (zoals Samen versnellen), de andere keer zijn we uitgenodigd om deel te nemen. 

City Deal Circulair en Conceptueel bouwen. Een groots programma om het circulaire bouwen in uitvoering te brengen en in beleid op te nemen. Naast de 6 provincies en 24 gemeenten zijn er zo’n 60 private partijen betrokken. Cirkelstad partner Gertjan van de Werk is projectleider van het programma. 

De TU Delft en de VU hebben het voortouw genomen om onderzoeksprogramma TranCiBo op te stellen die eens een keer niet gaat over de inhoud van circulair bouwen, maar juist over het proces (van implementatie). Cirkelstad, primair vanuit het programma Samen versnellen, levert cases aan en deelt de leerervaringen. 

Platform CB’23 zet zich in om eenheid in taal te krijgen in de transitie naar een circulair bouwsector. Dat doen zij door op thema’s leidraden op te stellen. Deze leidraden worden opgesteld door actieteams die volledig bestaan uit partijen uit het veld. Cirkelstad maakt onderdeel uit van de regieraad van CB’23. 

Nr 8 op de duurzame top 50 

Het went niet, genomineerd worden voor de lijst met de duurzaamste personen/organisaties in Nederland. Dan heb je toch echt goed werk te verrichten én onder de aandacht te komen bij vele partijen die dat dan ook vinden. Dan kom je ook nog eens in de top 10! Samen met 3 andere Cirkelstad partners overigens. In ieder geval een dik vet compliment aan de spinners in het land, en aan het kernteam die met elkaar alle partners elke dag weer weten te ondersteunen met hun stap naar Steden zonder afval, zonder uitval! 

Greenpapers / voordelunchlezingen 

Cirkelstad brengt graag orde in de chaos die we dagelijks in de transitie naar een circulaire bouwsector tegenkomen. Dat doen we onder andere door Greenpapers te schrijven. Op onderwerpen die er toe doen (zie de Top 10 vragen uit de transitiepraktijk) organiseren we ronde tafelgesprekken en interviewrondes om richting te geven aan onze partners. Deze Greenpapers (hieronder een aantal uitgelicht) leiden vaak tot een vervolg. 

Hoogwaardig hergebruik. Het Greenpaper is mede totstandgekomen vanuit een project wat binnen Cirkelstad liep. Het komende jaar is er een actieteam onder CB’23 actief om vanuit dit Greenpaper te komen tot een nationale leidraad. 

Circulair waarderen. Het Greenpaper heeft geleid tot een actieteam onder CB’23. De leidraad ‘meten’ wordt het komende jaar aangevuld met de inzichten uit dit paper en de resultaten van het actieteam. 

Materiaalpaspoorten. Het Greenpaper is gedeeld waarna een lunchlezing gehouden is. Tijdens de lunchlezing is de CB’23 leidraad ‘paspoorten’ aan bod gekomen met enkele ervaringsdeskundigen. Gezien de grote opkomst gaan we dit volgend jaar herhalen! 

Top 10 Hulpvragen 

Aan alle partners vragen we: ‘Wat is jouw hulpvraag?’. Zo kunnen we daar werk van maken. We gaan op zoek in de coöperatie naar antwoorden. Dit jaar zijn we gestart om deze hulpvraag ook centraal op te halen. Samen met CB’23, Bouwend Nederland en het Transitieteam hebben we een enquête uitgezet en daarmee meer dan 300 hulpvragen opgehaald. 

Deze hulpvragen zijn gerubriceerd en op alle vragen zijn antwoorden geformuleerd (door de spinners!). Deze zijn te downloaden in de academie. De Top 10 willen we graag groots delen en hebben we uitgereikt aan Vincent Gruijs, de nieuwe voorzitter van het TransitieTeam.

De Top 10 aan hulpvragen uit de transitiepraktijk zijn op de site te vinden. 

 

Nationale Producten Catalogus 

Verwonderend: gemeentelijke bestuurders geven voorrang geven aan de energietransitie voor de circulaire transitie. Dus: eerst de wijken van het gas af, en wanneer dat klaar is volgt de portefeuille circulariteit. Daar kunnen we bij helpen! Om beide transities pragmatisch bijeen te krijgen, hebben we werk gemaakt van een eerste overzicht aan circulaire producten die direct inzetbaar zijn: ‘Het circulaire alternatief’. 

Die lijst sloeg aan en kreeg snel een vervolg om door te ontwikkelen. Op initiatief van Wytze Kuijper is de samenwerking aangegaan met Global Sustainable Enterprise System wat is uitgemond in de Nationale Producten Catalogus. Een opensource omgeving waar de opgevoerde producten langs een aantal vaste indicatoren vergelijken kunnen worden. Een fantastisch initiatief!

Permanente marktdialoog  

Het eerste volle jaar van de ‘Permanente marktdialoog’ zit er op. In de studio van Holland Con Tech hebben wij acht marktdialogen gevoerd. In totaal waren er 46 pitches en wel 86 matches met 10 opdrachtgevers!  

En wat een dynamiek levert dat op! Je hebt natuurlijk altijd innovatoren die meer van de inhoud zijn dan van het verbale geweld. Maar juist in zo’n persoonlijke setting komen ook die producten goed in de spotlight. Zo ontstonden er waardevolle matches tussen innovatoren en opdrachtgevers. 

Building Holland 2021  

We waren weer fysiek dit jaar! Building Holland viel net in die paar maanden zonder (veel) restricties. Wat een genot om mensen weer actief te kunnen verbinden met elkaar, om spontaan mensen tegen het lijf te lopen of onverwachts getriggerd te worden door een uitspraak ‘Als we niet uitkijken komen we in een CO2 lockdown terecht’-Jan Willem van de Groep. 

Drie dagen lang zijn we ondergedompeld in de circulaire bouweconomie. Of het nou gaat over circulaire gebieden, infra, vastgoed of facility management. Dit jaar is er specifiek aandacht uitgegaan naar het verbinden met andere thema’s als klimaat, energie en water. Deze integrale besluitvorming kom je tenslotte ook in de praktijk tegen. 

Verschillende partijen tekende deze dagen hun partnercontract. Om dan toch één partner te benoemen. Yvette Watson en Geerke Versteege (Phi Factory) tekende om zelfs in 3 regio’s actief mee te gaan doen: een landelijke partner! Yvette werd diezelfde avond nog uitgeroepen tot de nummer 1 van de ABN AMRO duurzame top 50. 

Stadsblad special edition 

Cirkelstad Jong 

Het is dan ook extra belangrijk dat er een aantal jonkies zijn opgestaan en hebben gezegd: ‘Wij gaan Cirkelstad Jong oprichten’. Bij de kick off van het netwerk was Anne Marie Rakhorst uitgenodigd om een masterclass leiderschap te geven. Haar voornaamste boodschap? “Blijf bij je idealen. Wacht niet tot alles perfect is uitgedacht en uitgewerkt. Doen!” Het netwerk bestaat inmiddels uit 35 young professionals. Iedereen kan meedoen (op persoonlijke titel) en je hoeft geen partner te zijn van Cirkelstad. Wel wordt er verwacht van je dat je een actieve rol inneemt. Dus: wat heb jij te bieden? Meld je aan!

We hebben een clubhuis! 

Jarenlang hebben we geen fysieke plek gehad om als (kern)team bij elkaar te komen. Totdat Dura Vermeer zei: ‘Waarom komen jullie niet bij ons binnen zitten? Het nieuwe kantoor in Utrecht heet tenslotte De Verbinding, laten we die verbinding dan ook aangaan!’ 

Nu kunnen we als kernteam elke woensdag terecht in dit prachtige kantoor. Van alle gemakken voorzien, met een zalige keuken en geïnteresseerde ‘collega’s’. Het is enorm waardevol om elkaar tegen te komen bij de koffiemachine. Ons clubhuis gebruiken we ook om sessies te organiseren. De digitale partnerdag is ook van uit De Verbinding uitgezonden! 

Nieuwe gezichten kernteam  

Een nieuwe strategie vraagt om een nieuwe samenstelling van het kernteam. Meer gericht om de opschaling aan te kunnen en productie te kunnen draaien. En wat valt er nog meer op? Een effectief en diverser kernteam hebben we nu! 

Jessica Broeders. De persoon die zich hard maakt voor het borgen van alle kennisdocumenten die gedeeld worden. Zij trekt ook Cirkelstad Jong. 

Thirza Monster. Na Rutger de eerste spinner die mee is gaan doen… juist zij ondersteunt nu de Spinners in hun werk en ontwikkeling. 

Nadine Verhoeven. Degene die alles weet over communicatie en de coöperatie uit gaat dagen om het kantelpunt te behalen. 

Carlijn de Bois. De spin in het web, onze Platform Assistent. Altijd te bereiken, weet altijd overal van af en plant alle afspraken in.  

De website in een nieuw jasje! 

Het was tijd voor een nieuwe website. Eentje die je ‘actief kan helpen’. Heb je een vraag, ben je ergens naar op zoek, dat je dan gemakkelijk geleid wordt naar antwoorden. Dat heeft geleid tot een indeling naar drie gebieden van activiteiten. Namelijk Ontmoeten, Leren en Doen. 

 

Onder ontmoeten ‘Het park’ vind je alle activiteiten die gaan over ontmoeten, het verbinden van partners. Denk aan de Communities of Practice in de Cirkelsteden, de Permanente Marktdialoog of Cirkelstad Jong. 

Onder leren ‘De bibliotheek’ vind je alle activiteiten die gaan over leren. Denk daarbij aan de reeks ‘circulair bouwen in 1 dag’, de verschillende Greenpapers over specifieke onderwerpen en de online academie. 

Onder doen ‘De bouwplaats’ vind je alle activiteiten die gaan over doen. Referenties die je helpen, programma’s die lopen waar jij aan mee kunt doen, een aantal helpdesks waaronder de juridische helpdesk en de nationale productencatalogus.