Circulair BZK in zicht 2021 – Voor alles is een eerste keer

Door Tineke Beuker

In deze columns maak ik zichtbaar wat BZK, samen met anderen, doet om circulair bouwen het nieuwe normaal te laten worden. Om te laten zien waar BZK aan werkt en waar we naar toe gaan en daarmee beleid en praktijk wat dichter bij elkaar te brengen.

Van Nederland naar Tunesië

Voor wie mijn columns heeft gevolgd weet dat ik maart vorig jaar met een repatriëringsvlucht uit Tunesië naar huis ben gekomen. De eigen terreinwagen moesten we in Tunesië achterlaten doordat het land (lucht en water) op slot ging vanwege de corona uitbraak. Vervolgens volgden de diverse maatregelen in Nederland en Tunesië elkaar op waardoor het ophalen van de auto telkens niet doorging. Maar mijn partner is nu eindelijk weer in Tunesië. De bij de douane achtergelaten papieren zijn (tegen betaling) weer in eigen hand. En de terreinwagen stond nog steeds keurig in de overdekte parkeergarage in Tunis waar hij was achtergelaten. Maar om Tunesië in te komen had nog heel wat voeten in de aarde. Een eerste poging in juli van dit jaar strandde doordat Tunesië de dag voor vertrek plotseling zeven dagen quarantaine verplichtte ook bij vaccinatie én recente PCR test. Nu ging het wel goed. Met gezondheidsverklaringen in Nederlands en Frans, vaccinatiebewijs, recente PCR-test en registratie in een gezondheidsapp van Tunesië werd het vliegtuig ingestapt. Hoewel ik zelf niet mee ging was het wel de eerste keer dat ik dit heb meegemaakt en dat was spannend en stressen maar je doet het gewoon. Net als die eerste keer dat ik in het Engels over circulair bouwen moest vertellen. Ook dat was spannend. Gelukkig waren er mensen die mij hielpen als ik toch een Nederlands woord gebruikte. Inmiddels heb ik al meerdere keren in het Engels over het Nederlandse circulaire beleid verteld. Het blijft spannend, maar het wordt steeds leuker en gaat steeds makkelijker

Building Holland

Ik ben regelmatig later met het inleveren van mijn column, maar nu heb ik voor het eerst mijn column wel erg laat ingeleverd. Daardoor is het mogelijk dat ik nog iets vertel over Building Holland. Daar heeft Cirkelstad met partners de afgelopen dagen op het circulaire podium laten zien dat en hoe circulair bouwen kan. Voor het eerst heeft daarbij ook Chris Kuijpers, directeur-generaal Bestuur, Ruimte en Wonen bij BZK, op het podium gestaan. Hij was niet zo blij met de metafoor dat het nu rust was en tijd voor een peptalk, want volgens hem is er geen tijd voor rust omdat er nog heel veel te doen is. Ten eerste zag hij dat de koplopers goed bezig zijn zoals met de ontwikkeling van Het Nieuwe Normaal, maar dat de middenmoot meer moet worden bijgetrokken. Ten tweede brak hij een lans om de grote transities en problemen meer integraal aan te pakken. Via industrieel bouwen kan een versnelling van de woningbouw worden gerealiseerd mét aandacht voor circulariteit om de milieubelasting (zoals CO2-uitstoot en stikstof) te verlagen. Vandaar de samenwerking in de City Deal circulair en conceptueel bouwen. Ten derde riep hij medeoverheden op steeds meer circulair uit te vragen. Wat hij niet meegaf is dat er een aantal buyer groups (inkoop groepen) zijn die kunnen helpen om hierin stappen te (gaan) zetten. Daarnaast heeft CB’23 dit jaar een leidraad opgeleverd over circulair inkopen. Ruim 80 organisaties hebben hieraan meegewerkt. De leidraad bouwt voort op de drie doelen van circulair bouwen uit de Leidraad meten van circulariteit: het beschermen van materiaalvoorraden, van het milieu en van bestaande waarde. De leidraad bestaat uit drie onderdelen. Het eerste deel gaat over het circulair opdrachtgeverschap en gaat in op de organisatie en de competenties van inkopers. Het tweede deel beschrijft het ideale circulaire inkoopproces. Het derde deel gaat in op de uitvraag, functioneel waar dat kan en technisch waar dat moet.

Weer terug naar Building Holland, waar Chris Kuijpers tenslotte wel een dringende oproep deed om (meer) projecten aan te leveren voor audits voor Het Nieuwe Normaal. Voorbeelden spreken mensen aan en laten zien dat het kan. Daarmee creëren we meer bewijslast en halen we ook meer inzichten op over versnellers van circulair bouwen.

Beeldverhalen

Dat is een mooie brug naar de negen inspirerende beeldverhalen die het PBL heeft gepubliceerd. De beeldverhalen zijn gebaseerd op interviews met vertegenwoordigers van negen bedrijven uit de bouwsector. Doel van de beeldverhalen is om de dialoog over circulair ondernemen te voeden en om te leren van de manier waarop de negen bedrijven kansen benut hebben, of met belemmeringen omgingen. Samenwerking blijkt voor de bouwsector het sleutelwoord.

Maar ook voor overheden kunnen de verhalen als inspiratie dienen. De beeldverhalen kunnen bijdragen aan meer inzicht in de rol die zij kunnen spelen om circulair bouwen te bevorderen. Ik zal deze zelf nog eens goed doorlezen op lessen voor de rijksoverheid.

Eerste keer? Gewoon doen

Om nog even terug te komen op eerste keren, eind oktober heb ik ook voor het eerst meegedaan aan een talkshow.  De talkshow ‘op weg naar integrale duurzaamheid’ was door het NRP georganiseerd. Het NRP is een kennisnetwerk voor transformatie en renovatie van de bestaande gebouwde omgeving. Een lange levensduur van een gebouw is goed voor het milieu. De talkshow begon met een toelichting op het recent verschenen boek van Hans Hammink: ‘Lessen in circulariteit’. Het boek is gratis te lezen op  de website van de Architecten CIE. Vervolgens werd er gesproken over hoe je de verschillende maatschappelijke thema’s bij elkaar brengt en hoe je ze tegen elkaar afweegt. Er ontstond een goed gesprek dat je via deze link terug kan kijken: https://nrp.nl/nieuws/terugkijken-talkshow-op-weg-naar-integrale-duurzaamheid .

Ben je benieuwd wat het NRP nog meer doet kijk dan ook eens onder nieuws of de agenda.

Gelukkig zijn er ook niet-eerste keren. Zo is op 18 oktober de actualisatie van het uitvoeringsprogramma Circulaire Economie 2021-2023 naar de Tweede Kamer gezonden. Via de link zijn de aanbiedingsbrief als het Uitvoeringsprogramma te vinden. In beide wordt uitgebreid ingegaan op het kabinetsbeleid voor de ondersteuning van circulair bouwen.

Voor alles is een eerste keer. Voordat circulair bouwen Het Nieuwe Normaal is zullen er nog veel eerste keren volgen. Ik hoop dat de inhoud van mijn column inspiratie geeft aan mensen en partijen om die eerste stap te zetten, want het is belangrijk dat iedereen die allereerste stap gaat zetten, gewoon doen.

Tineke Beuker

Tineke schrijft voor Cirkelstad regelmatig een column over circulaire bouweconomie. Zij werkt als senior beleidsmedewerker Circulaire Bouweconomie bij Ministerie van BZK.

< PV? Weg ermee! | Kick-off Gemeente Eindhoven – samen naar circulair opdrachtgeverschap >