Wat brengt het ons om de circulaire bouweconomie en CO2 impact met elkaar te verbinden? Een ingewikkelde, vergezochte opgave of reële toepassingsmogelijkheden voor morgen? Dit stond onlangs op het programma van de Cirkelstad Den Haag bijeenkomst waarin data analist Jonah Link van Dr2 New Economy en architect Dennis Hauer van Climate Urban Architects hét eerlijke verhaal deelden; de kansen maar ook de uitdagingen en afwegingen. Met daarbij praktische voorbeelden als een houten sociale woongebouw van ca. 70 meter hoog.

Milieu Kosten Indicator als waardevolle tool
Dr2 New Economy creëert voor organisaties een visie en strategie waarin groei mogelijk is doordat producten en diensten worden geleverd die de leefbaarheid van de aarde verbeteren, zoals producten die CO2 opslaan. Jonah Link (analist sustainable business) richt zich in zijn werk op het vertalen van abstracte data naar praktisch toepasbare analysemodellen van schaduwkosten berekeningen tot en met kosten-baten analyses. Hij liet aan de hand van een aantal praktische voorbeelden de kansen en uitdagingen zien van het realiseren van CO2 reductie met circulaire oplossingen in de bouw. Daarvoor gebruiken ze twee tegengestelde manieren van denken in hun werk:

• Regenerating: Focus ligt op minder energieverbruik, meer biobased materialen, klimaatadaptief bouwen, producten die CO2 opslaan, biodiversiteit, etc.
• Degenerating: Minder biodiversiteit, meer energie- en materialengebruik, CO2 intensief, etc.

Er zijn bedrijven die voor henzelf de CO2 compensatie hoog vastleggen, zodat ze dat geld kunnen gebruiken om regenerating investeringen te kunnen doen. Dit levert in de toekomst geld op. Met de MKI (Milieu Kosten Indicator) kunnen ze een indicatie geven van de kosten die er zijn om de milieuschade te herstellen. Al deze informatie is open source en terug te vinden op de website van Dr2 New Economy.

In de discussie kwam onder andere het vraagstuk naar voren: Waar in het proces start je met het beoordelen van zo’n MKI? Het helpt al om in het ontwerpproces hiermee te beginnen. Je zou dit in het hele proces kunnen doen, maar dit is lastig aangezien de prijs kan fluctueren. Verder:

• Architectenbureau Superuse zorgt ervoor dat zij gedurende het ontwerp en bouwproces ruimte openhouden in het ontwerp voor materiaalkeuzes. Op elk moment kan er een nieuw materiaal beschikbaar komen die goed te gebruiken is.
• We komen steeds dichterbij een kantelpunt waar we van kleinschalige bouwhubs naar mee industriële inrichting gaan van deze sector. Vraag en aanbod komen steeds makkelijker bij elkaar.

Klik hier voor de presentatie.

Duurzaam en inclusief bouwen
Dennis Hauer is architect directeur bij Urban Climate Architects; een innovatief architectenbureau met vestigingen in Delft en Groningen. Het bureau focust met zijn ontwerpen op het realiseren van een gezonde- en circulaire leefomgeving waarbij ze zich onderscheiden door het opschalen met biobased massief houten constructies in samenwerking met bij voorkeur lokale ondernemers. Onderwerpen die aan bod kwamen zijn; Wat zijn de kansen voor hout? En wat zijn de afwegingen om in hout te bouwen? Of is het juist soms beter van niet? Hoe ‘scoort’ hout in de duurzaamheidsprogramma’s en wat is de CO2 impact van hout?Er zijn volgens Dennis twee richtingen in het circulair bouwen:

• Projecten die gebouwd worden met ervaring en het gebruik van bestaande materialen. Is echter uitdagend als het grootschalig wordt.
• Icoonprojecten, opdrachtgevers die een voorbeeldfunctie willen hebben. Met een grote investering en vaak gericht op het hogere segment.

Urban Climate Architects wil in het midden gaan zitten van deze twee stromingen. Ze willen een zo duurzaam én inclusief mogelijk ontwerp maken en daarom is voor hen 100% houtbouw niet een doel op zich. Houtbouw is uiteraard een mooie oplossing om biobased te bouwen. Op dit moment wordt hout echter op slechts één manier berekend. Hout wordt één keer gebruikt en vervolgens verbrand, hiermee krijgt hout een slechter beeld dan dat het eigenlijk presteert. Hout kan meerdere keren gebruikt worden waardoor het een langere levensduur krijgt en de milieuprestatie gaat daarmee omhoog. In hun nieuwe projecten gebruiken ze een hybride vorm van bouwen met hout waarbij beton op bepaalde plekken als versteviging geldt. Dit systeem is het meest duurzaam qua materiaalgebruik, windbelasting en sterkte. Dit komt dan ook, vergeleken met 100% hout, beter uit in de Levencyclus Analyse (LCA) berekening.

Een van de uitdagingen is om hout aan elkaar te lijmen. Een tip wordt gedeeld om houten schietnagels te gebruiken om de Cross Laminated Timber (CLT) aan elkaar te verbinden. Dit heeft een bijkomstig voordeel bij brand. En hoe zit het met het kostenaspect? Je hebt een relatief korte bouwtijd. De uitvoerder van Urban Climate Architects hanteert 12 weken voordat ze op de bouwplaats kunnen leveren. Vervolgens komen er een aantal vrachtwagens voorrijden gedurende twee weken en wordt het gebouw met de CLT platen in elkaar gezet.

Klik hier voor de presentatie.

Interesse om en keer aan te sluiten bij Cirkelstad Den Haag? Of mee te denken of doen aan een circulair bouwproject in Den Haag? Neem contact op via , iCircl.