Van de zomer is in Amsterdam het circulaire paviljoen de Vondeltuin geopend. Het is het eerste circulaire gebouw van de Gemeente Amsterdam. Voor de bouw, die van oktober 2019 tot mei 2020 duurde, zijn zoveel mogelijk bestaande materialen gebruikt. Waar dat niet kon zijn materialen gebruikt die later weer herbruikbaar zijn of een lage milieu-impact hebben. De nieuwe Vondeltuin is daarmee het eerste vastgoedproject dat de gemeente circulair heeft aanbesteed en gerealiseerd.
De opdracht aan de aannemers was om zo veel als mogelijk gebruikte materialen in het gebouw te verwerken. Ook moest de milieu-impact van dit gebouw laag blijven. Zo is veel hout gebruikt uit Amsterdam en vrijgekomen materiaal van gebouwen uit Amsterdam, Purmerend en Santpoort.
Oude trottoirbanden, stadshout en stenen die over waren
Op alle onderdelen van het gebouw, dat gebruik wordt als horeca, is gekeken of gebruikt materiaal beschikbaar was. Het terras bijvoorbeeld bestaat uit stenen uit het oorspronkelijke terras en de vlonders zijn gemaakt van bomen uit de stad. Het terrein is geplaveid met gebruikte stenen die over waren van andere bouwprojecten. De plint is gemaakt van oude trottoirbanden uit het Amstelpark. De buitenkozijnen zijn van hergebruikt hardhout. De dakleien zijn gemaakt van oude watercypressen uit Amsterdam. De aluminium kozijnen zijn voor 80% van gebruikt materiaal. Ook in de binnenkant van het gebouw is veel gewerkt met gebruikt hout.
De betonnen fundering bestaat voor een groot deel uit hergebruikte grondstoffen. De CO2-uitstoot van dit beton is zo’n 90% lager dan die van regulier beton. De staalconstructie is wel van nieuw staal maar demonteerbaar dus herbruikbaar. Als het nodig is kan het namelijk later uit het gebouw gehaald worden om elders te gebruiken.
Uit het voormalige KPMG-gebouw zijn kabelgoten hergebruikt, toiletten en wasbakken, de groepenkasten, het schakelmateriaal voor de verlichting en de contactdozen.
Energiezuinig
Het gebouw is gasvrij geworden. De verwarming gebeurt met vloerverwarming en een warmtepomp. Voor het grootste deel is cellulose isolatie gebruikt, met name gemaakt van oude kranten. Op het dak liggen zonnepanelen.
Wensen uit de buurt
Het nieuwe gebouw is zo ontworpen dat het leefbaar zou blijven voor de buurt. Zo is in overleg met de buurt gezocht naar manieren om de geluidsoverlast van het terras van de Vondeltuin zo veel mogelijk te voorkomen. Op het terras zijn geluidwerende panelen geplaatst. Kokos- en hennepmatten zorgen voor demping van geluid. De ingang voor bezoekers is aan de zijde van het Vondelpark en niet aan de buurtkant. De Vondeltuin is zo ontworpen dat het als achtertuin voelt voor de buurt.
Achtergrond Snoephuis en Werkmanshuisje
Eind jaren twintig maakten architecten H.A.J. en J. Baanders verschillende ontwerpen voor de hoek van het park bij de Amstelveenseweg en de Oranje Nassaulaan. Tussen 1926 en 1929 zijn bij de ingang van de speelplaats het Snoephuis en het Werkmanshuisje gebouwd. Het Snoephuis is in 1990 afgebrand. In 1993 is een replica gebouwd die in 2011 ook door een brand is verwoest. Het nieuwe gebouw staat op de plek van het Snoephuis. Het Werkmanshuisje is gerestaureerd.
Amsterdam Circulair
Amsterdam wil in 2050 een volledig circulaire stad zijn. Een stad waar waardevolle materialen en grondstoffen hergebruikt worden en geen afval geproduceerd wordt. De gemeentelijke organisatie draagt bij aan deze ambitie door bij nieuwbouw en renovaties van de eigen panden circulaire principes toe te passen. Het bouwen van een circulair pand als de Vondeltuin is daarmee een belangrijk innovatieproject voor de gemeente Amsterdam.