Cirkelstad Drechtsteden: Alle ins & outs van een materialenpaspoort!

Op het programma van de laatste Cirkelstad Drechtsteden bijeenkomst stond het belang van het materialenpaspoort centraal. Wat is de meerwaarde van registratie van materialen in de bouw? Hoe kan data optimaal ingezet worden om een circulair vliegwiel op gang te brengen? En waar begin je als je ermee aan de slag wilt? In een pittige discussie en interactieve Q&A sessie passeerden dergelijke vragen de revue.  

      

Bij aanvang wordt woningcorporatie Trivire welkom geheten als nieuwe partner van Cirkelstad Drechtsteden. Trivire heeft in hun ondernemingsplan vastgelegd welke ambities inzake duurzaamheid en circulariteit zij hebben en hoe zij dit willen gaan vormgeven. De eerste stappen zijn gezet. Projectmanager Arnold Schep: “Wij hebben ons aangesloten om te kijken wat er speelt en wat er al is, om zelf niet het wiel opnieuw te gaan uitvinden en samen op te trekken met andere ketenpartners”. 

Materialenpaspoort; hét middel voor een circulaire bouweconomie?

Aan de hand van een drietal stellingen debatteerden Pablo van den Bosch van Madaster, Anke Verhagen van de Rabobank en Gijs Derks van Van Wijnen over de zin en onzin van het materialenpaspoort.  

  1. Het materialenpaspoort is alleen weggelegd voor grote partijen als overheid, woningcorporaties en projectontwikkelaars.
    De grote bedrijven beslaan ongeveer een derde van de totale bouw. Een materialenregistratie door de grote bedrijven zal het voor de kleinere bouwbedrijven makkelijker maken om te volgen. Het is echter van belang dat kleine en middelgrote bouwbedrijven niet wachten, maar nu al beginnen. Een materialenpaspoort werkt dan ook alleen als het beschikbar is voor een ieder. Waardecreatie van een materialenpaspoort op korte termijn is essentieel. Daarnaast kan het materialenpaspoort helpen om voor banken inzichtelijker te krijgen hoe het vastgoed gewaardeerd is. Zo wordt het een minder risicovolle investering en kunnen er eventueel in de toekomst financieringsvoorwaarden aan gekoppeld worden.
  2. De stap van 3D-BIM naar een materialenpaspoort voor gebouwen is best klein.
    Het digitaliseren van de hele bouwketen is lastig. In de praktijk blijkt maar 50% gedocumenteerd te worden. Bij complexe gebouwen ontstaan er veel BIM-documenten en dat maakt het ingewikkeld. De een is voorstander om de basis te registreren, de ander om dit direct gedetailleerd te doen. Gijs Derks pleit ervoor eerst de grove materialenlijst van Madaster aan te houden en daarna stapje voor stapje te gaan specificeren. In zijn ogen is het van belang om laagdrempelig te beginnen. Houd het behapbaar en praktisch!  
  3. Het materialenpaspoort zou wettelijk verplicht gesteld moeten worden.
    Het merendeel is het erover eens dat een verplichting op dit moment niet wenselijk is. Het is veel belangrijker dat het gebruik van een paspoort gedragen wordt bij de ondernemers en hen op positieve wijze te stimuleren daarvan gebruik te maken. Als velen het paspoort uit eigen beweging gaan toepassen, creëer je breder draagvlak en kan de eventuele verplichting voor toepassing daarna zonder veel weerstand ingevoerd worden.

Kom maar op met die vragen!

In het tweede deel van de bijeenkomst, probeerden Pablo, Anke en Gijs zoveel mogelijk vragen van gasten te beantwoorden. Enkele daarvan:

  • Waarom zou je überhaupt iets doen met een materialenpaspoort?
    Het zal steeds vaker voorkomen dat de klant erom vraagt. Je zou dus opdrachten kunnen
    gaan mislopen. Als je nu begint, wek je vertrouwen bij jouw klant en word je professioneler voor opdrachtgevers. Daarnaast heb en houd je jouw data zo op orde en in eigen beheer. Je hebt inzicht in de financiële waarde, de circulaire (hergebruik)mogelijkheden en de impact op de omgeving en de gezondheid. Je hebt zo ook de mogelijkheid om extra diensten aan te bieden vanwege de beschikbare data. En aan het eind van de toepassing van de producten kun je de data doorsluizen richting marktplaatsen.
  • Hoe begin je met een materialenpaspoort?
    Dit is verschillend per partij, per project en het ambitieniveau. Begin met de mensen met wie je samenwerkt en kijk met elkaar wat je nu al (laagdrempelig) kan doen. En laat vooral organisaties en instellingen die er verstand van hebben met je meedenken. Daar is het Cirkelstad netwerk voor!
  • Welke stap kun je nemen zonder lange besluitvorming in de organisatie?
    Denk niet dat je meteen alles circulair moet doen. Neem de mensen binnen of buiten de organisatie vanaf het begin in kleine stapjes mee. Zo wordt iedereen steeds enthousiaster en loop je minder tegen weerstand aan. Neem de vraagvorming rondom de te gebruiken materialen al meteen mee vanaf het begin. Als de klant erom vraagt wordt er al gedocumenteerd.
  • Hoe houd je mutaties bij?  
    Als je gaat verbouwen is het zeker handig dit te verwerken in het materialenpaspoort. En een niet geautomatiseerde wijze is simpel. Maar het ligt er ook aan wie je facility manager is. Het wijzigen van geometrie van je gebouw is nu nog niet gemakkelijk. Daarentegen zijn bijvoorbeeld schilderwerk en glaswerk makkelijk bij te houden. Een simpele oplossing is om de opdracht en de offerte toe te voegen aan het gebouwdossier.
  • Is het mogelijk om een geschatte toekomstige restwaarde aan een gebouw te koppelen?
    Toekomstige restwaarde is belangrijk. Er zijn al mooie initiatieven hiervan, zoals De Loskade in Groningen van Van Wijnen. Dit is op een eerste financiering onder behoeve van duurzaamheid. Wat extra is toegepast, zijn de Building Circularity Index en het materialenpaspoort.
  • Wat is het verschil tussen de MPG (MilieuPrestatie Gebouwen) versus materialenpaspoort?
    Voor een MPG heb je bepaalde data nodig. Als je die wilt aanvragen heb je al veel informatie beschikbaar die je relatief eenvoudig kunt overbrengen naar een materialenpaspoort. Ze hangen met elkaar samen, beiden gaan over toekomstbestendigheid. Overheden eisen bij subsidieverlening nu al een bepaalde vorm van vastlegging van de MPG.

Meer inspiratie? Lees hier een drietal blogs van Gijs Derks van Van Wijnen:

Interesse om aan te sluiten bij Cirkelstad Drechtsteden? Of mee te denken of doen aan een circulair bouwproject in de Drechtsteden? Neem contact op via . Cirkelstad Drechtsteden is een samenwerking tussen Cirkellab, Cirkelstad en start met 8.

< Opcirkelen in de bouw | Infra as a service in de praktijk gebracht met De Circulaire Weg >