Het Nieuwe Normaal (HNN) streeft naar een gedragen standaard voor circulair bouwen. met focus op in gebouwen, infrastructuur en gebieden. Het raamwerk richt zich op materialentransitie, waardoor circulair bouwen concreet en eenduidig wordt. Met haalbare en ambitieuze prestaties. Partner Hemink heeft een renovatietraject laten evalueren, dit bleek een leerzaam proces.

Bij de Hemink Groep staat duurzaamheid in brede zin hoog op de agenda. Naast de jarenlange focus op duurzaam vastgoedonderhoud neemt het thema circulair een steeds belangrijkere rol in binnen hun projecten. Niet gek, want ook de markt vraagt hier steeds meer om. Voor woningcorporatie De Woonplaats heeft Hemink een complexmatige renovatie en verduurzaming in gestapelde bouw uitgevoerd voor 96 appartementen, met ontzorging op het gebied van participatie (70% akkoord) en communicatie. Dit was de start van een blauwdruk voor renovatie van gestapelde bouw waarmee ‘De Woonplaats’ efficiënter werken en in 2050 alle complexen met meergezinswoningen naar de standaard brengen.

Voorspelbaar en betaalbaar onderhouden
Deze opdracht past in het voorspelbaar en betaalbaar onderhouden en renoveren waarbij het in de circulaire gedachte past om de impact zo klein mogelijk te houden. Binnen de projectfocus lag de ambitie om minimaal twee labelstappen te maken. Balkons, borstweringspanelen, dakisolatie en keukens zijn geoogst voor hergebruik. De nieuwe dakbedekking bestaat uit 25% bitumen uit gerecycleerde dakbedekking in combinatie met virgin bitumen. Hiermee is maar liefst 2.235kg CO2 bespaard, gelijk aan 15.960 autokilometers!

Keukens die niet geoogst konden worden, zijn opgehaald om het hout her te gebruiken. De nieuwe keukens zijn circulair en de badkamers zijn voorzien van panelen. Beiden zijn eenvoudig te demonteren en herplaatsen. Per geplaatste keuken worden twee bomen geplant. Water wordt bespaard door een waterbesparende douchemengkraan en waterbesparende éénhendelkranen in de badkamer en keuken. Radiatoren zijn daarnaast dynamisch waterzijdig ingeregeld.

Evaluatiegesprek
Om bovenstaande ook via Het Nieuwe Normaal te kunnen evalueren zijn eerst alle stappen doorlopen om te kijken wat er nodig is om de vragenlijst in te vullen. Met diverse afdelingen binnen de organisatie zijn de gegevens aangeleverd. Hier bleek dat er een grote overlap was met BCI Gebouw, alleen is Het Nieuwe Normaal breder van opzet.

Op het gebied van materialen is er gekeken naar de impact. De vragen zijn gericht op nieuwbouw, maar voor renovatie pakt dit anders uit. Alleen wat toegevoegd wordt geëvalueerd, en daar zie je dat de score voor circulariteit scheef gaat lopen bij renovatie. Glas wordt bijvoorbeeld beoordeeld op zijn prestaties, maar het kozijn dat hergebruikt wordt niet. In het project werd bijvoorbeeld het bestaande dak behouden en een nieuwe laag erop geplaatst. Daarom konden zij een minder zware kwaliteit dak toevoegen, om toch tot een goede waarde te komen. Het dak kwam echter uit een op een lage score, want er werd dus alleen gekeken naar het dunne laagje dat toegevoegd werd. Dat het bestaande dak behouden werd kreeg geen punten. Dit is ook het geval bij de badkamers en de keukens.

Als je als fabrikant je product niet goed ingevuld hebt in de NMD, dan komt dit niet ten goede in Het Nieuwe Normaal. Niet voor alle producten is Cat.1 data beschikbaar en moet er met de branche brede Cat.3 data worden gewerkt, die meestal ongunstiger voor de milieuprestatie. De hergebruikpotentie wordt in de evaluatie niet meegenomen, terwijl dit bij renovatie van groot belang is. Ook worden het dak en de gevel samengevoegd, waardoor je eigenlijk geen goede waarde kunt bepalen.

Losmaakbaar
De losmaakbaarheid komt uit op een cijfer, maar je hebt eigenlijk niet echt een benchmark. Opvallend is dat de circulaire keuken geheel losmaakbaar is maar dat deze maar 0,18 scoort op een schaal van 1. Voorwaarde is dat je in de NMD staat, anders scoor je dus altijd heel slecht in de evaluatie. Wat verder nog bleek is dat het met een appartementencomplex lastig is om te zeggen wat de warmtebehoefte is. Je hebt sowieso al 9 verschillende types die in een project zitten. En ze hebben dus ook allemaal andere waarden en behoeften. Dan is het vullen met een waarde dus eigenlijk niet relevant.

Het project is in bouwteam uitgevoerd. Hierdoor zijn er veel ideeën ingebracht om tot een goed plan te komen voor de opdrachtgever. Ook is in de praktijk gekeken wat circulair renoveren aan andere technieken met zich meebracht. Zo is er door de werknemers van de Hemink Groep een montage cursus gevolgd bij Chainable Keukens. Door deze pilot zijn ze nu vaste ketenpartner geworden.

Nieuwbouw versus renovatie
Terugkijkend op het project werd er geconcludeerd dat Het Nieuwe Normaal een totaaloverzicht geeft van veel aspecten. Ook het overleg met de evaluator heeft gezorgd voor meer inzichten. “Voor nieuwbouw is het echt een goed model. Maar voor renovatie blijkt het toch lastiger te zijn en geeft het niet altijd het juiste beeld weer doordat niet alle leveranciers hun producten ook goed in de NMD hebben staan en het bestaande casco niet wordt gewaardeerd”, concludeert Tom Peeze.

De sessie werd afgesloten met de oproep om meer renovatieprojecten in te brengen en gebruik te maken van de opleidingsdagen die er vanaf 2024 op de agenda staan. De methode moet geschikt worden gemaakt voor renovatie, maar daar is wel input voor nodig. We nodigen alle opdrachtgevers uit om samen met de bedrijven meer renovatie evaluaties aan te melden!

Kennisdelen
De partners Cirkelstad waren weer erg enthousiast over de sessie vol kennisdeling op een interactieve wijze. Mooi om te zien hoe vanuit diverse insteken gewerkt wordt aan een circulariteit. Om dit te stimuleren is het delen van kennis groot belang. Wil jij ook kennisdelen en circulair verder brengen binnen je organisatie en uitvoering? Neem dan contact op met Eric Kouters of Carmen Oude Wesselink om aan te sluiten bij Cirkelstad Deventer-Apeldoorn.