‘Tijd voor Opschaling’, zo schreven we in 2017. En of we aan het opschalen zijn! Inmiddels in 24 steden actief (van pril tot volwassen) en misschien nog wel het aller tofste om te zien is dat de publieke en private partners hun projectenomvang zien groeien. We zitten er midden in! Opschaling was ook het centrale thema voor de cases op de partnerdag. Het debat over de cases is opgeschreven, mooi kadootje voor onder de kerstboom.

Vervolgens om nu aan het einde van het jaar terug te blikken op wat we allemaal gedaan hebben… levert naast een lijst aan activiteiten vooral een brede glimlach op mijn gezicht! Dank aan alle partners, samen maken we de beweging groot en sterk.

Op naar een ondernemend en gezond (!) 2020.

Rutger Büch,
Gemeentesecretaris

Partnerdag: We gaan golven maken!

Voordat Cirkelstad een coöperatie was, hadden we twee maal per jaar een partnerdag. Soortgelijken die elkaar opzochten, hielpen, stimuleerden. Als coöperatie hebben we in 2018 een eerste Algemene vergadering gehouden. Het moment voor de partners om mee te denken over de koers van de coöperatie. Dat deden we tijdens onze eerste werkconferentie op Building Holland… wat niet een hele handige combinatie bleek. Je wil dan eigenlijk op de beurs rondlopen en gesprekken voeren.

De tweede Algemene vergadering hebben we dus weer als een Partnerdag georganiseerd, en wat voor één! Om te beginnen op de fantastische locatie van Blue City. Het oude Tropicana zwembad en we stonden dan ook in het golfslagbad: We gaan wéér golven maken. Het inloop uur was er voor bedoeld om in gesprek te gaan met partners over koers en thema’s. Op basis van dit uur hebben we bijvoorbeeld al de gehele programmering van de komende werkconferentie vol geprogrammeerd. Gedurende het tweede uur hadden we vol op de tijd om met elkaar in debat te gaan over cases. En dan wel de opschaling van cases op het gebied van nieuwbouw, renovatie, portefeuille strategieën, transformatie en  sloop. De momenten waarop blijkt dat er al zoveel kennis en ervaring is. Van de debatten hebben we een boekje gemaakt om de kennis niet verloren te laten gaan.

Download boekje opschaling

Het derde uur betrof de verslaglegging over 2017 en 2018. Het jaarboek geeft een overzicht aan de vele ondernomen activiteiten om voor Nederland hét platform te zijn waar je met je vragen terecht kunt over circulair en inclusief bouwen. De cijfers geven aan dat er nog meer uren in moeten dan dat er uitbetaald kunnen worden. Goed om alle partners op te roepen snel genoeg de contracten te tekenen en facturen te betalen.

500.000,- voor Bouwprogramma Zuid-Holland

Aanvullend op de Communities of Practice (de Cirkelsteden) maken we werk van Bouwprogramma’s. Zie het als een ‘circulaire ontwikkelingsmaatschappij’, hiermee kunnen we partners ook gaan helpen bij de uitvoering van hun projecten. In de MRA hebben we samen met C-creators, TNO en EIB het eerste bouwprogramma opgezet.

Op 5 juli 2019 tekenden Femke Halsema en Kajsa Ollongren de Woondeal MRA gericht op het realiseren van 230.000 woningen… en dan circulair. Kijk eens bij artikel 14. De verwijzing naar de toolbox die wij realiseren met het convenantprogramma Samen versnellen. Trots!

Dit jaar heeft provincie Zuid-Holland budget vrijgemaakt om deze aanpak zich eigen te maken. iCircl is de partij die de kar trekt. Een bouwprogramma maakt het mogelijk om de Cirkelsteden in die regio programmatisch op elkaar af te gaan stemmen. Partijen kunnen hun praktijk vragen voorleggen waarna iCircl de juiste partners verbindt die het project tot een goed circulair einde zal brengen.

En… Provincie Utrecht heeft ook al een begin gemaakt, gestart met een circulair consultatieteam om partijen in de praktijk meteen te kunnen helpen. Provincie Brabant bereidt een bouwprogramma voor om medio 2020 te presenteren. Wanneer we meer regio’s kunnen verbinden, ervaringen en tools kunnen delen, maken we het circulair bouwen wel erg praktisch!

Stadsblad, special edition

Vorig jaar hadden we de eerste editie, ontstaan vanuit ambitie. En dat is niet ongezien gebleven. De krantjes kregen gretig afname, lagen standaard op de grotere events, vol met praktijkvoorbeelden. Bij de oplevering van Roger Mol aan Hans Scherpenzeel bleek al dat het Transitieteam Circulaire bouweconomie het idee had om zelf ook over voorbeelden te publiceren. En waarom dan niet samen?

Dat heeft geresulteerd in een tweede editie die twee keer zo dik is geworden. De eerste krant uitgereikt aan Annemarie van Doorn, directeur DGBC, en staat vol met:

• Referenties op Infra en Buitenruimte
• Referenties op Vastgoed
• Referenties op Interieur en Techniek
• Transitieteam Circulaire Bouweconomie presenteert zichzelf
• WeMakeTheCity
• Oplevering 3 leidraden CB’23
• Opcirkelen in de Bouw presenteert zichzelf
• Community of Innovation

Download de special edition

24 Cirkelsteden, hoeveel?!

Trots, dat nog steeds het simpele en basale idee van ‘elkaar helpen’ werkt. Dat is tenslotte toch het basis principe van een Community of Practice, een Cirkelstad. En vergeet niet, elke Cirkelstad wordt aangejaagd door een Spinner. Een partij die zelf geloofd in onze ambitie en de meerwaarde die een Community of Practice kan hebben op partijen die in de regio met projecten bezig zijn.

De uitbereiding ging duidelijk drie kanten op. In het oosten gingen Apeldoorn en de Achterhoek meedoen. De Achterhoek stapt meteen in met een grote groep aan marktpartijen. Dan heb je in zuid dat er 6 gemeenten instapten en dat bekendmaakte met de gedeputeerde Anne-Marie Spierings tijdens de Dutch Design Week. En in de regio Leiden stappen 6 gemeenten tegelijkertijd in als 1 Cirkelstad.

Zoveel deelnemende gemeenten leidt er toe dat we na zijn gaan denken over de leerpotentie tussen gemeenten. Laten we een leernetwerk oprichten tussen de gemeenten. In overleg met het ministerie van BZK gaan we het leernetwerk in 2020 actief maken.

Werkconferentie 2019, het drukste podium

De tweede editie van de werkconferentie leverde het drukst bezochte podium op tijdens Building Holland. Onder leiding van Erick Wuestman drie dagen vol circulaire programmering. Met op de eerste dag alles over Infra en Gebied, de tweede dag over Vastgoed en de derde over Interieur en Techniek.

Tijdens de lunch hebben we de Community of Innovation geïntroduceerd. Innovaties kunnen pitchen en opdrachtgevers kunnen een innovatie adopteren om toe te gaan passen. In een eigen project, een project van een collega of een project bij een collega opdrachtgever. 18 matches zijn er gemaakt en opgevolgd!

Naast het podium hadden we een terras opgesteld. Vrij inzetbaar voor de partners. Afspraken werden ingepland, contracten getekend en de innovatieroute over de beurs startte hier. Iedereen die langs kwam, kon een warme ontvangst met koffie verwachten van de mannen van het Bouwbedrijf.

Niet alleen programmeren we het podium, ook voeren we Ronde tafelgesprekken. Met experts verkennen we toekomstige onderwerpen en kijken we of we praktische handvatten kunnen geven voor een bredere groep om er ook mee te starten. Deze gesprekken vatten we samen in GreenPapers zodat het ook makkelijk deelbaar is.

Nieuwe tools

Een nieuw vakgebied vraagt om nieuwe tools.

• Circulaire producten catalogus. We hebben een overzicht gemaakt van over de 100 producten die als circulair alternatief kunnen dienen. Aan de hand van verschillende KPI’s kun je je eigen afweging maken.
• Circulaire planbeoordeling. Om plannen in de VO of DO fase te kunnen beoordelen, hebben we een raamwerk samen gesteld. In opdracht van gemeente Amsterdam, vervolgens voor iedereen vrij in te zetten.
• Game: wijkgesprekken. Om een participatie traject aan te gaan in de wijk, om wijken van het gas af te gaan, hebben we een game gemaakt. Een spelbord met kaartjes om met elkaar afwegingen te kunnen maken, wat is het beste energiesysteem voor deze wijk?
• GroeneGids. Onze partners willen we presenteren op wat ze bereikt hebben. Iedereen kan in de GroeneGids terecht komen, met de voorwaarde om een referentie op te leveren. Laat maar eens zien wat je bereikt hebt.
• GreenPapers. Ronde tafel gesprekken die we organiseren met experts leveren inzichten op die voor een brede doelgroep interessant zijn. We leveren het gesprek op als een GreenPaper, ter lering en vermaak!

Nieuwe gezichten

Net zoals alles en iedereen ontwikkelt de coöperatie zich ook. Zo zijn Sebastiaan en Wytze het programmateam komen versterken. Wytze richt zich voornamelijk op de programmering. Welke events zijn er en hoe kunnen we daarin een rol spelen? Met de organisatie van De Nationale Werkconferentie Cirkelstad 2019 heeft hij zijn visitekaartje achtergelaten. Sebastiaan heeft de coördinatie op zich genomen van de bedrijfsvoering. Hij weet in de dynamiek van onze omgeving en werkethos te komen tot een betrouwbare bedrijfsvoering. Een stevige basis om op door te groeien.

Landelijke partners

Vanouds kunnen partners mee doen aan alle Cirkelsteden die er zijn. Toen er meer dan 5 Cirkelsteden kwamen zijn we hier vanaf gestapt. Je wordt partner bij 1 stad en je kunt ook deelnemen aan de steden in dezelfde regio.

Dit jaar zijn er partijen mee gaan doen die zich vervolgens inschrijven in meerdere regio’s. Je bent een landelijke partner wanneer je mee gaat doen bij 3 of meer regio’s. Dat zijn bijvoorbeeld Dura Vermeer, Van Wijnen en Rijkswaterstaat. Voor partijen die dan meer dan 15.000 inleggen, kunnen weer wat terug verwachten. Van sponsorpakket op Building Holland tot aan het deelnemerspakket van Samen versnellen.

Ereburger Tineke Beuker

Wat een verschil het maakt als een ministerie achter je beweging gaat staan. Met BZK hebben we dat heel bewust gemerkt. Inhoudelijk hebben we (natuurlijk) meerwaarde naar elkaar toe, dat is nog iets anders dat je ook de samenwerking aan gaat met elkaar. Waarom zou BZK tenslotte de samenwerking aan gaan met een bottom up beweging. Laat eerst maar eens zien dat je het waard bent.

En of we dat gedaan hebben, maar zeker ook omdat we samen opgetrokken zijn. Tineke Beuker is de eerste contactpersoon vanuit Cirkelstad met BZK. Tineke heeft zich vol ingezet om de samenwerking tot een succes te maken. Zo hebben we samen verschillende tools ontwikkeld en participeert BZK in de realisatie van de Werkconferentie en de Special edition van het Stadsblad.

Samen versnellen

In april was er de aftrap! Amsterdam, Utrecht, Den Haag, Rotterdam, Rijkswaterstaat, Rijksvastgoedbedrijf, Dura Vermeer, BAM, Van Wijnen, Volker Wessels en Synchroon gaan een drie jarig auditprogramma met elkaar aan. Om over drie jaar het convenant te kunnen tekenen ‘Circulair bouwen het nieuwe normaal’. De TU Delft, Accez en BZK supporten dit traject.

Elke partij legt in die drie jaar 7 projecten in. Deze projecten worden tweemaal geaudit per jaar om de leerervaringen expliciet te maken. Wat verstaan we in de praktijk onder circulair en inclusief bouwen en wat is de impact op de organisatie wanneer je dit gaat implementeren? Allemaal vragen die je beantwoorden moet, voordat je het convenant gaat tekenen.

Elk jaar zullen de partijen hun voortgang presenteren op de werkconferentie zodat we ook mee en mee de beweging groter kunnen maken. Toen we dit lanceerden… ik kan het wel zeggen, het raakte me. Zou het nou echt zo zijn, met zoveel marktkracht, dat we stappen aan het zetten zijn naar ‘circulair bouwen het nieuwe normaal?’. Ik begin het bijna te geloven ????.

En 2020?

Het collegeprogramma ‘Het fundament is gelegd, tijd voor Opschaling’ loopt van medio 2017 tot medio 2020. Tijd voor ons om het volgende collegeprogramma op te gaan stellen. Kan me voorstellen dat die mooi in lijn gebracht wordt met de rijks ambitie om in 2023 het ‘basecamp’ gereed te hebben. Laten we werk maken van het circulair en inclusief bouwen #Hoedan?!