Column Tineke Beuker-Bongers

In deze columns maak ik zichtbaar wat BZK, samen met anderen, doet om circulair bouwen het nieuwe normaal te laten worden. Om te laten zien waar BZK aan werkt en waar we naar toe gaan en daarmee beleid en praktijk wat dichter bij elkaar te brengen.

Ik ben in mijn vakantie ver weggeweest, minder goed voor het milieu die kilometers met de auto, maar wel een buitengewone ervaring. Dit heeft mij wel doen beseffen dat ik geboft heb met mijn geboorteland.  

Het heeft in het zuiden van Algerije al twee jaar niet geregend. Op een aantal plekken is er wel water beschikbaar dat met behulp van zonnepanelen wordt opgepompt. Hier en daar zijn wat (palm)bomen en planten, maar hout is erg schaars, in dorpen en steden zie je dan ook geen houten huizen. Rotstekeningen laten zien dat het er vroeger heel anders uitzag. In plaats van duinen, rotsen en dromedarissen was er gras, antilopen en olifanten. Wat er ook is: afval. Op alle plekken waar mensen zijn vind je afval. Het ligt in de straten en rondom de dorpen en steden en niemand lijkt het te interesseren. Het blauw van de plastic zakjes springt het meest in het oog. Maar ook plasticflessen vind je in overvloed en op de mooiste plekken, waardoor ze iets minder mooi worden.

En dan weer terug in Nederland waar het schoon en nat is. En er is zo heerlijk veel groen. Dit sterkt mij in de gedachte dat we ons best moeten doen om dit zo te houden en circulair bouwen helpt hierbij.

Aanpassing MIA/Vamil 2023

Ook dit jaar is het weer mogelijk om fiscaal voordeel te krijgen als er een circulair utiliteitsgebouw of woning wordt gebouwd. Ten opzichte van vorig jaar zijn er dit jaar een aantal andere mogelijkheden om circulair te bouwen opgenomen. De optie om vijf materialen in het gebouw toe te passen met een categorie 1 kaart in de NMD is komen te vervallen. In plaats daarvan wordt de inzet van hernieuwbare, hergebruikte of demontabele materialen in 2023 gestimuleerd. Nieuwe of gerenoveerde circulaire gebouwen of woningen komen in aanmerking voor MIA als de tijdens het bouwproject toegepaste materialen op volumebasis ten minste bestaan uit:

1. 50% hernieuwbare grondstoffen, of
2. 25% hergebruikte bouwproducten, of
3. 25% demontabele en herbruikbare bouwproducten, waarbij de losmaakbaarheidsindex is berekend volgens het rapport ‘Circular Buildings – methodiek losmaakbaarheid 2.0’.

Ook wordt voor de circulaire gebouwen een eis gesteld aan de hoogte van de MPG. De hoogte van de MPG van een utiliteitsgebouw zonder industriefunctie en die van een woning mag dit jaar ten hoogste €0,50 m2 bruto vloeroppervlakte per jaar zijn. De maximale hoogte van de MPG van een gebouw met industriefunctie is €0,30 m2 bruto vloeroppervlakte per jaar. Hierbij de link naar de Handreiking Circulaire Gebouwen- Milieulijst 2023.

Subsidie circulaire ketenprojecten

Deze subsidie, vooral gericht op mkb-ondernemers, is weer geopend. In een circulair ketenproject werk je met andere ondernemers samen om een product- of materiaalketen circulair te maken. Het kan gaan om een bestaande keten of (deels) om een nieuwe. Je wilt een product, proces of dienst circulair ontwerpen, produceren of organiseren. Daarvoor zijn er nog drempels die komen door nieuwheid of op het gebied van samenwerking.

In het circulair ketenproject wordt het uitzoekwerk gedaan dat nodig is om deze drempels weg te nemen. Na afloop van het project wordt het product of de dienst op de markt gebracht of het proces toegepast. Door het gebruiken of toepassen van de resultaten van het project vermindert het gebruik van grondstoffen en de CO2-uitstoot. 

Doel van de subsidie is dat er samenwerking in ketens ontstaat. Daarom is een van de eisen dat na afloop van uw project minstens 3 deelnemende ondernemers blijven samenwerken.

Nadere uitleg en alle voorwaarden vind je hier.

Verhuizing Zuiderstrandtheater

De demontage van het theater in Scheveningen is begonnen. Het theater gaat naar Oss, waar het eerst wordt opgeslagen om daarna onderdeel te worden van een cultuurcluster.

Net als de Tijdelijke Rechtbank Amsterdam en het kantoorgebouw De Prinsenhof in Arnhem is het Zuiderstrandtheater weer een mooi circulair project van Lagemaat en Cepezed.  

De oorsprong van het gebouw, en de hoofddraagconstructie en veel onderdelen, komen één-op-één terug op de nieuwe locatie. Door het hergebruik wordt veel CO2 bespaard.

Eerst worden alle materialen inpandig gedemonteerd, opgeslagen en getransporteerd. Als dat klaar is, is het de beurt voor gevels, hoofddraagconstructies, vloeren. Naar verwachting is voor de zomer de demontage gereed. Het Zuiderstrandtheater staat voor mij ver weg, maar de opbouw in mijn woonplaats Oss kan ik van dichtbij bekijken. Wel zal ik daar nog even op moeten wachten want volgens planning opent het nieuwe Theater De Lievekamp in Oss eind 2025 de deuren.

Lees hier een interview op de site van de Circulaire bouweconomie. In dit artikel van Omroep West lees je meer over het proces.

Rapport verkenning MPG-score 0,5

Het rapport van W/E adviseurs bevat een inventarisatie van praktische (on)mogelijkheden voor het realiseren van een lage MPG-score bij verschillende woningtypen. Het laat zien hoe je in de praktijk effectief tot een lage MPG-score kunt komen. BZK en de deelnemers aan de City Deal circulair en conceptueel bouwen hadden behoefte aan dit inzicht.

Het rapport geeft inzicht in de verschillen tussen MPG-scores in de vergunningaanvraag en daadwerkelijke realisatie. Het gaat in op wat daar de oorzaak van is en hoe deze verschillen kunnen worden verminderd.

Ook geeft het rapport inzicht in scenario’s waarmee een zeer lage MPG-score (0,5 of lager) gerealiseerd kan worden. Het gaat in op praktische en methodische belemmeringen en mogelijke oplossingsrichtingen. Het rapport is hier te vinden.

Zoals je hebt kunnen lezen zijn er subsidies beschikbaar om circulair bouwen te stimuleren. Het mooie voorbeeld op het gebied van hergebruik laat zien dat het kan. En het rapport van W/E adviseurs geeft inzicht in hoe een lage MPG-score kan worden gerealiseerd bij woningen. Allemaal weer stappen om te komen tot een circulaire bouweconomie.