Het redden van bouwmaterialen in lokale systeemoplossingen
De Amersfoortse Bouwkringloop KLUS blijkt een groot succes. Er zijn meer dan 100.000 producten verkocht, en al tientallen leuke echte sociale werkplekken ontstaan. Particulieren brengen een continue stroom producten in en komen die ook weer ophalen, en de bouwsector kan hier de restpartijen redden van het afval. Vrijwel allemaal producten die anders in het afval zouden verdwijnen. Dat verdient navolging in alle gemeenten. Toch blijkt dit niet zomaar te kopiëren. De initiatiefnemers bieden daarom nu hun hulp aan iedereen die ook zo’n systeem in de gemeente of regio wil.
Alle gemeenten zijn druk bezig met de reductie van huishoudelijk afval (VANG). Ook de bouwsector zoekt druk naar manieren om afval te reduceren en producten niet onnodig weg te gooien. Een groot deel daarvan bestaat uit kleine partijtjes materiaal waarvoor hergebruik lastig te organiseren is. En er zijn nog steeds ruim 1 miljoen mensen waar maar geen passend werk voor te vinden is.
De Bouwkringloop verbindt deze 3 problemen in 1 oplossing: het Bouwkringloop-systeem. Door het sluiten van de kringloop van de bouwproducten in een lokale systeemoplossing wordt een grote stroom huishoudelijk afval voorkomen. Hier kan vervolgens de bouwsector haar incidenteel vrijkomende restpartijen inbrengen. Er ontstaat veel nieuw werk: uit de opbrengst worden veel nieuwe echte sociale werkplekken mogelijk gemaakt die heel gewild blijken.
In Amersfoort is eind 2017 de pilot gestart, met als meest zichtbare element in het totale systeem de bouw-kringloopwinkel KLUS, als zelfstandige afdeling van de grote lokale kringloopwinkel.
Inmiddels is deze aanpak na ruim twee jaar doorontwikkeld tot een methode die in elke gemeente kan worden gerealiseerd. ‘Hoewel wij aanvankelijk hoopten dat iedereen de Amersfoortse oplossing 1:1 kon kopiëren, gebeurde dat niet vanzelf en bleek deze oplossing per gemeente volledig maatwerk te moeten worden’, aldus initiatiefnemer Gijsbert Jansen. ‘Er is heel veel belangstelling. Iédereen vindt het zonde om nog goede producten weg te gooien, de social impact, afval- en milieuvoordelen zijn overduidelijk. Maar in elke gemeente werkt het weer anders wat betreft afvalbeleid, inzameling, milieustraten, kringloopwereld, materiaalstromen, bouwsector en bewoners.
Daarom helpt De Bouwkringloop nu vanuit de opgebouwde ervaring mee in diverse gemeenten om ook een start hiermee te maken. Zij ontwikkelen nu in een aantal fasen nieuwe coalities tussen partijen die nog niet altijd gewend waren samen te werken, rond een businessmodel dat zij per regio zorgvuldig opbouwen. Hierbij worden de meest gedreven lokale partijen aangetrokken voor de diverse onderdelen van het systeem. Dat levert elke keer een totaal ander plan op: dat kan 1 sterke centrale organisatie zijn of juist een complexe meervoudige samenwerking tussen concurrenten, altijd in een nieuw lokaal netwerk. In diverse gemeenten is gebleken dat hun rol als externe centrale ‘kartrekker’ veel kan bijdragen in het begin, door met drive en creativiteit alle eerste hobbels te nemen. Vanuit die rol wordt het plan stap voor stap uitgewerkt waaromheen de partijen zich verbinden in een nieuwe haalbare manier van werken die zelfstandig kan door-functioneren.
Om opschaling van het systeem mogelijk te maken wordt sinds 1 mei binnen de formule samengewerkt met Niels Ahsmann van adviesbureau KplusV.