Artikel is geschreven door Wytze Kuijper

Met de start van het Programma Samen Versnellen (HNN – Het Nieuwe Normaal) in 2019 zijn we gaan inzien hoe ‘taal’ onze gedachten en daarmee ons gedrag kan sturen. Als spinner van Cirkelstad ben je dagelijks bezig elkaars taal ook te leren begrijpen en deze inspanningen om te zetten in collectieve vooruitgang. We weten inmiddels dat je dat niet alleen van de grond gaat krijgen. Samen investeren in een (kennis)netwerk met mensen die hetzelfde voor ogen hebben is daarvoor een mooi startpunt. Gaat het daarna vanzelf? Nee zeker niet. Dan begint het pas!

Als onderdeel van de CoP’s van Cirkelstad Arnhem en Nijmegen heb ik vooraf twee vragen aan de partners voorgelegd:

1. Wat heb je geleerd de afgelopen periode/ welke nieuwe ervaring heb je opgedaan?

• Wonion is aan de slag gegaan met HNN en renovatie
• Giesbers zet in op bouwen met biobased en hout
• Sto Isoned verkent een samenwerking met Strobouw
• Stekkerbaas heeft bedrijf voor circulaire installaties opgestart
• Planologic kan een haalbare MPG bepalen voordat de uitgangspunten zijn vastgesteld
• Luijtgaarden onderkent het belang van samenwerken in de keten
• Gemeente Nijmegen wil vaker vooraf in gesprek met partijen om te weten wat er al kan

2. Welke nieuwe aangrenzende hulpvraag heb je?

• Hoe wordt je als producent met een circulair alternatief gevonden? (Luijgaarden, Aldowa, Vlasman, Insert
• Hoe krijgen we circulair bouwen nog meer op de kaart? (Gemeente Nijmegen)
• Hoe gaan we resultaten (voortgang) bijhouden? (Wonion)
• Hoe vergelijken we HNN – CSRD – Levels met elkaar? (Traject)

Eén ding wordt gelijk duidelijk: we kunnen nog een hoop van elkaar leren en met iedere stap die je zet ontstaan er weer nieuwe vragen.

Ben je echt oprecht geïnteresseerd in de ander?
Op die eerste vraag van ‘wat heb je geleerd’ hebben we een grote variëteit gezien aan leerervaringen bij individuele bedrijven in de regio Arnhem-Nijmegen. Met de Cirkelstad partners onderling worden eerste doorbraken en samenwerkingen gerealiseerd en worden de mythes die nog de ronde doen over circulair (ver)bouwen weerlegd. Je ervaart ook de weerbarstigheid van hoe we met elkaar een systeem hebben opgetuigd waar de waarde van een circulair (ver)bouwen nog niet in een Excel sheet past laat staan in de boeken. En ik blijf het als magische momenten ervaren waar twee type gesprekken kunnen ontstaan: Met je eigen verhaal weerleggen dat het niet kan – moeilijk-moeilijk, of juist de mensen met nieuwe ervaringen juist aanhoren daar verdiepende vragen over stellen door oprecht nieuwsgierig te zijn naar wat er werkelijk anders is gegaan in het proces, dat het toch gelukt is. Laat je een bijeenkomst in Lux in Nijmegen dan typeren als een somber avondje van wat er nog niet gebeurt of laat je je juist inspireren door o.a. ECO+BOUW in wat er allemaal al kan en hoe je daar samen in de regio je voordeel mee kan gaan doen?

Cross-overs en opschaling
Integraal Huisvestingsplan
Als Cirkelstad spinner en soms ook wel ‘spindoctor’ kan ik met die leermomenten en ervaringen ongelofelijk veel mee. Neem de individuele vraag van de Gemeente Arnhem over het opnemen van circulariteit in het IHP – Integraal Huisvestingsplan voor een langetermijnvisie voor onderwijshuisvesting. Het gaat dan niet alleen om een antwoord of handreiking te geven op deze vraag maar juist de principes van het maken van een update van zo’n plan door schoolbesturen en de gemeente iedere 4 jaar naar een hoger niveau te brengen. Een keer in de 4 jaar? Keer 342 Gemeenten! Dat zijn dus meer dan 80 gemeenten per jaar die hier mee aan de slag gaan!

Biobased aanpak NIP
Omgekeerd, het aanjagen van een biobased aanpak voor de uitvoering van het Nationale Isolatieprogramma in Amersfoort en Veenendaal levert voor de Gemeente Arnhem houvast om daar ook mee aan de slag te gaan. Niet alleen werken aan mooie ambities maar juist ook wat betekent dit nu voor mijn eigen handelen! Zo werken ze bij de Gemeente Arnhem stap voor stap aan een circulaire stadsontwikkeling?

Kansen voor Circulair en Conceptueel bouwen
We gaan vol aan de slag in de regio met Kansen voor Circulair en Conceptueel bouwen. De Regio Amersfoort heeft hier een grote stap in gezet als onderdeel van de Woondeal Amersfoort. Ik ga deze kennis en inzichten uit dit rapport meenemen naar de Regio Arnhem-Nijmegen.

Hoe makkelijk kunnen we elkaar helpen en het ook daadwerkelijk in gaan bedden en weten waar de benodigde verschuivingen nodig zijn en hoe we elkaar daar ook in moeten gaan betrekken.

Framing van onze toekomst
Over taal gesproken, we spreken inmiddels steeds minder over duurzaamheid maar over schoner, veiliger en gezonder bouwen. We hebben het over een toekomstbestendige leefomgeving en bouwen binnen de planetaire grenzen.

Geen loze beloftes | Cirkelstad Partner Klokgroep
Niek Gerritsen, directeur van dochteronderneming Van de Klok, is samen met Thijs Pleijhuis verantwoordelijk voor duurzaamheid binnen KlokGroep. “We willen dat in 2030 de helft van de door ons gebruikte bouwmaterialen hergebruikt en/of hernieuwbaar is. Daarmee zetten we hoog in, maar het moet wel reëel zijn: we houden niet van loze beloftes. Hoe meer we onderzoeken en proberen, hoe meer er echter mogelijk blijkt. Bovendien dragen veel duurzame maatregelen bij aan het wooncomfort. Denk aan minder energieverbruik, een comfortabel binnenklimaat en meer groen. Je merkt dat kopers dat waarderen.” En we blijven overigens leren en zodra er nieuwe inzichten hebben scherpen we onze doelstellingen aan.

Durven draaien aan magische investeringsknoppen
Mooie voorbeelden smaken altijd naar meer als je ervaart wat het je oplevert. We realiseren ons steeds meer dat we bouwen aan onze eigen leefomgeving, we bouwen voor mensen, voor jou en dat we moeten leren omgaan met de schaarste van grondstoffen en de grondstofprijzen en ook aan CO2 beprijzen en dat we met het maken echt andere keuzes juist bij gaan dragen aan die gewenste positieve impact. Heb je namelijk de vraag ook wel een gesteld: Wat kost het als je niets doet? Wat als je CO2 budget op is? We verschuiven daarmee van het een beetje beter doen naar echt lef hebben om het anders te gaan doen. Zo investeren we in toekomstige baten en niet alleen in het kortetermijnbelang en -financiële opbrengst. Zo verzamelen we de bouwstenen voor waarden voor bewoner en gebruikers en hoe we deze maatschappelijke waarden ook echt gaan inboeken. Daar horen ook beleidskeuzes bij die korte termijn geld kosten, maar die zich op lange termijn ruimschoots terugverdienen. Het gaat nog te veel over fte, tijd en geld. Als we echte samen gaan optrekken en als we het weten waar we het over hebben dan krijgen we mensen massaal mee in de opgave van circulaire (verbouwen).

Grensverleggend samen (leren) doorpakken en werken aanprekende toekomstscenario’s. Jij doet toch ook mee? Het kan namelijk als je het wilt!

Meer weten?
Neem contact op met Wytze Kuijper (Spinner Cirkelstad o.a. Arnhem & Nijmegen).