Memorabel woorden deze dagen gezien de start van COVID-19 in 2020. Ondanks alle beperkingen kijken we terug op een jaar waar steeds meer aansprekende ‘circulaire’ keuzes worden gemaakt. Aansprekende concepten, projecten, onderzoeken hebben het licht gezien en de inzichten zijn en worden vrijelijk gedeeld in de Cirkelstad Community of Practice (CoP). In de CoP’s van 2020 hebben we het gehad over het rapport Opcirkelen in de Bouw van TNO, MPG #hoedan – naar aanleiding van een lopend onderzoek van Repurpose naar de impact van hergebruik van materialen op de MPG, het concept Blokje om van Dura Vermeer – een houtbouw renovatie concept op een bestaande fundering, de nut en noodzaak van een logistieke bouwhub geïnitieerd door Beelen NXT en VolkerWessels – een open (whitelabel)concept waar sprake gaat zijn van samenwerken, hogere arbeidsproductiviteit en minder gebruik van primaire grondstoffen.

In de tweede helft van het jaar zijn de (circulaire) ambities van het Berlijnplein gedeeld door de Gemeente Utrecht – de eerste van 20 gebiedsontwikkelingen en bouwprojecten waar circulair bouwen een sterke impuls gaat krijgen. De Gemeente Amersfoort heeft de gebieds(her)ontwikkeling Hoef West toegelicht betrokkenheid van de bestaande bedrijven en samen aanpakken centraal staan.

Niet alleen samenwerken ook de behoefte aan samenhang dringt zich steeds meer op. Hoe kom je tot een afgewogen besluitvorming mbt tot energie, klimaat en circulariteit? Voor Merosch is dit al de dagelijkse praktijk en de leercurve, vragen belemmeringen van integraliteit. 

Ook de Provincie Utrecht heeft in 2020 die stip aan de horizon gezet middels een Doelenboom. En dan begint het echte werk: hoe breng je het in uitvoering? Er zijn 5 leidende principes voor de toekomst opgesteld en er is o.a. een Servicepunt Utrecht Circulaire Topregio. De provincie focust zich op het versnellen en uitbouwen van goede initiatieven, het ombouwen van bestaande processen en beheerst afbouwen van activiteiten die strijdig zijn met de leidende principes.

Samen doen, samen leren, Samen Versnellen.

Alle (lokale/ regionale) kennis en ervaringen komen landelijk bij Cirkelstad samen en dragen zo bij aan samen op weg naar het nieuwe normaal. Nieuwsgierig: lees hier de stand van zaken één jaar later van Samen Versnellen.

Waar gaan we in de regio Utrecht mee aan de slag in 2021?

Utrecht heeft 20 gebiedsontwikkelingen, projecten aangewezen waar circulariteit een hoofdrol in gaat krijgen. Berlijnplein doet de aftrap. Er wordt gewerkt aan een Woonconvenant. Of wil je wonen in Europa’s meest duurzame wijk: Common Woods? Bedrijventerrein Hoefwest in Amersfoort wordt getransformeerd in stadswijk Hoefkwartier waar sloop van bestaande bedrijfspanden plaats gaat maken voor hout-hoogbouw. Afwegingsmodellen, afwijken, ombuigen van wat je gewend bent om te doen, wordt steeds meer op waarde geschat. Bij ‘sloop’ nu ook al ontmantelen naast oogsten genoemd, ontstaat een geheel andere vraagstelling bij inkoop of aanbestedingen. Er wordt gevraagd om: hoe ga je om met het beperken van overlast, onderbouwing wordt gevraagd waar afgevoerd materiaal naar toe gaat en hoe wordt er bijgedragen aan waardebehoud van materialen en producten? Nieuwe inzichten dienen zich aan: hoe leggen we de relatie tussen ‘sloop’ en de inkoop van nieuwe producten? Het gaat steeds meer om herbruikbaarheid in aanvulling op hergebruik en losmaakbaarheid.

Samenhang der dingen

Vanuit de Buyergroup Bouwmaterialen – het circulaire alternatief, een initiatief van PIANOo en Cirkelstad, waar vanuit de regio Utrecht o.a. de gemeenten Utrecht en Amersfoort, Portaal aan deelnemen zijn drie onderzoeken geïnitieerd; 1. Wat kunnen we leren van Slopers – door Sloopcheck, 2. Wat vertellen meetinstrumenten mij wel of (nog) niet over het meten en monitoren van circulariteit – door Eco-Intelligence en 3. Hoe stel ik, met de kennis en inzichten uit de onderzoeken 1 en 2, de juiste vraag en waar liggen mogelijke belemmeringen intern of extern om te vragen om circulaire alternatieven op basis van de 8 bouwprincipes van Copper8. 

Onderzoek Circulair aanbesteden bij overheidsinstanties

Met de nieuwe inzichten uit deze onderzoeken en het blootleggen van waar behoefte aan is om op te schalen en circulariteit tot het nieuwe normaal te maken in iedere opgave vraagt om het opbouwen van kennis, het delen van kennis en dit breed in te bedden in de organisatie(s). Het recentelijk uitgevoerde onderzoek in de Regio Utrecht: “Verkenning stand van zaken duurzaam- en circulair aanbesteden bij overheidsorganisaties in de provincie Utrecht”, door Arcadis en Cirkelstad is naast verhelderend, tevens confronterend en kansrijk. Samenvatting van de belangrijkste actiepunten:

1. Het moment is nu!
2. Organiseer gezamenlijk ondersteunende faciliteiten
3. Blijf/ ga doen, en deel de inzichten en ervaringen
4. Benut bestaande kennis netwerken
5. Benut ingehuurde expertise naast project-, ook voor organisatie ondersteuning
6. Breng de voorgang in kaart, dus meten en monitoren

Er is breed draagvlak binnen de deelnemende organisaties en er komt opvolging middels een programmaaanpak wat gericht in gaat spelen op de behoeften van nu.

Verschil willen maken

En doen begint met ‘het stellen van de juiste vraag’ en het formuleren van de ambitie(s) en daar in samenspraak met de markt goede afwegingen in te gaan maken. Het verschil willen maken in de regio Utrecht zie je dan ook dat dit steeds breder wordt omarmt:

1. Berlijnplein Utrecht – Staan nadrukkelijk open voor niet traditionele consortia!

2. Ontmantelen van Aardwetenschappengebouw Universiteit Utrecht; voordenken en afwegingsmodel laten opstellen

3. Gemeente Amersfoort zoekt integraal ontwerpteam voor ‘Huis van de Stad’

Er ligt een grote opgave met betrekking tot woningbouw, herstructurering van bedrijventerreinen die samen gaan bepalen of het onze toekomstbestendige leefomgeving gaat worden. We gaan samen met onze Cirkelstad Utrecht en Amersfoort partners in 2021 keuzes maken en hebben de volgende eerste opties om in Bouwprogramma in de regio Utrecht, in samenhang, op te gaan verdiepen; industrialisatie, hindervrije logistiek, houtbouw, circulaire hubs, circulaire economie en onderwijs, circulaire economie en arbeidsmarkt, circulair ondernemen, circulaire innovatie. We horen regelmatig stevige taal als het gaat om de bouwopgave die voor ons ligt: Bouwen, bouwen, bouwen! Wij van de regio Utrecht roepen Circulair bouw, circulair bouwen, inclusief bouwen. Doe je mee? We heten je graag welkom als nieuwe partner van Cirkelstad in de regio Utrecht.

Update nieuwe partners in de regio Utrecht:

Ooms Architecten – Gebouwen maken die gezond zijn voor mens én voor de aarde!

BoomBuilds | How we can Build a true sustainable future. In wood.

GSES | Global leader in Sustainability Rating & Corporate Governance

Sloopcheck | Ontwerp herbruikbaar, maak het aantoonbaar!

Eco-Intelligence | Maakt milieuprestatie inzichtelijk.

Martens keramiek (Kerloc) | Circulaire gevelbekleding

OBB-ingenieurs | Speelruimte specialist